چکیده:
حاکمیت برنامه ریزی فن گرایانه و کالبد محور چون طرح جامع و تفصیلی و فراموش شدن یا کم توجهی به ابعاد اجتماعی نظام برنامه ریزی شهری ضرورت بررسی نظام اجتماعی شهر را بیش از پیش ضروری ساخته است. سرمایهاجتماعی به عنوان نمودی از هم افزایی اجتماعی تاثیر گذار بر کالبد فضایی شهر شناخته شده است. شناخت ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی و سنجش آن در محلات شهری به درک تفاوتهای موجود در محلات شهری منجر شده و فرآیند برنامه ریزی متناسب با وضع موجود را عملیاتی می کند. در این مقاله با سنجش تطبیقی سرمایه اجتماعی در ابعاد مختلف آگاهی اجتماعی، مشارکت مدنی، اعتماد اجتماعی و انسجام اجتماعی در سه محله شهر کرمانشاه در بافت های قدیم، جدید و سکونتگاه غیر رسمی که دارای ساختارهای متفاوت از یکدیگرند پرداخته می شود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی – توسعه ای است که با استفاده از روش میدانی و کتابخانه ای اقدام به جمع آوری اطلاعات گردیده و داده ها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی بررسی گردیده است. نتایج نشان دهنده آن ست که محلات قدیم و سکونتگاه غیررسمی با وجود مشکلات متعدد دارای سرمایه اجتماعی به ویژه سرمایه اجتماعی درون محله ای بالاتری در مقایسه با محله جدید بوده که این عامل می تواند به عنوان ظرفیت بالقوه محلات قدیمی برای ارتقای کیفیت زندگی آنان به شمار آید.
خلاصه ماشینی:
این مقاله با هدف بررسی تفاوتهای موجود در محلات مختلـف شـهری سعی بر آن داشته که در سه محله متفاوت شهر کرمانـشاه یعنـی بافـت فرسـوده جوانـشیر، سکونتگاه غیر رسمی جعفرآباد و بافت جدید زیبا شهر به سنجش تطبیقی سرمایه اجتماعی در ابعاد اعتماد اجتماعی ، مشارکت اجتماعی ، آگاهی اجتماعی ، اعتمـاد اجتمـاعی بپـردازد.
1- Self-Regulating (رجوع شود به تصویر صفحه) ٢-٢- مولفه های سرمایه اجتماعی با توجه به مطالعات انجام گرفته برای اندازه گیری و مقایسه تطبیقی سـرمایه اجتمـاعی در محلات قدیم ، جدید و اسکان غیر رسمی از چهار شاخص اعتماد اجتماعی ، مـشارکت اجتماعی ، انسجام اجتماعی و آگاهی اجتماعی استفاده شده است که هر یـک دارای روابـط متقابل و تقویت کننده یکدیگر هستند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) B: مشارکت مدنی سنجش مشارکت مدنی در محلات مورد مطالعه بر اساس اطلاعات اخذ شده از پرسش نامه نشان داد که مانند شاخص انسجام اجتماعی محله قدیم در رتبـه اول ، سـکونتگاه غیـر رسمی در رتبه دوم و بافت جدید در رتبه سوم قرار گرفته اند.
سرمایة اجتماعی بالای موجود در بافتهای قدیم منجر بـه بهبود وضعیت اقتصادی ، کالبدی ، زیست محیطی در این محلات نـشده اسـت کـه از یـک طرف ناکارآمدی نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری نیز در این امر دخیلند و از دیگر نبـود و یا ضعف در هدایت سرمایه های اجتماعی به سمت توسعه ، ارتقا و پایدارسـازی در ایـن محـلات در ابعـاد مختلـف تـأثیر گـذار اسـت .