چکیده:
شهر به عنوان بستر زیست انسان شهرنشین» نیازمند استاندارههایی است که در یک نگاه میتوان آن را
استانداردهای کیفیت زندگی نامید. کیفیت زندگی مفهومی چند بعدی و پیچیده است که از سوی متفکران
علوم شهری و دیگر اندیشمندان علوم مختلف مطرح و مورد پژوهش قرار گرفته است. در این مقاله
هدف بررسی تطبیقی نواحی مختلف شهری تبریز بر اساس شاخصهای تعریف شده در رابطه با کیفست
زندگی است. محدودة مورد مطالعه در این پژوهش, شامل ۶ محله از دو بافت متفاوت (روستایی و
طراحی شده) شهری است. روش پژوهش مقاله حاضرء توصیفی- تحلیلی میباشد. ابتدا مطالصات
اکتشافی به صورت کتابخانه ای و بازدید مقدماتی صورت گرفته و مطالعه میدانی با استفاده از پرسشنامه
انجام شده است. برای تعیین حجم نمونه در محدودههای مورد از فرمول کوکران و برای توزیع
پرسشنامه. از روش تصادفی ساده استفاده شده است و در هرکدام از بافتها ۱۳۰ پرسشنامه توزیع شده
است و در پایان برای تحلیل از آمارهای توصیفی» تحلیل واریانس یکطرفه (آزمون ۸0۷۵) و تحلیل
عاملی استفاده شده است.
نتایج به دست آمده از پژوهش نشان میدهد که میزان رضایتمندی بافت روستایی در بعد اجتماعی
(۱۳/۹۱ درصد)» نسبت به بافت طراحی شده (۱۲/۹۹ درصد) در سطح مطلوبتری قرار دارد اما میزان
رضایت مندی در بعد کالبدی و میزان نارضایتی در بعد زیستمحیطی بافت طراحی شده به ترتیب با
۸ درصد و ۱۱/۵۸ درصد نسبت به بافت روستایی (کالبدی ۳۳/۶۸ درصد و زیست محیطی ۱۸/۳۷
درصد) از سطح کیفی مطلوبی برخوردار است. نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی» نشانگر این است که
در بافت روستایی عامل های رضایت مندی از امکانات و زیست محیطی و در بافت طراحی شده
رضایتمندی از امکانات و محیط کالبدی بیشترین و مهمترین نقش را در شکلگیری میزان رضایتمندی
ساکنان نسبت به محلات خود را ایفا میکنند.
خلاصه ماشینی:
نتايج به دست آمده از تحليل عاملي، نشانگر اين اسـت کـه در بافت روستايي عامل هـاي رضـايت منـدي از امکانـات و زيسـت محيطـي و در بافـت طراحـي شـده رضايت مندي از امکانات و محيط کالبدي بيشترين و مهم ترين نقش را در شکل گيري ميزان رضايت منـدي ساکنان نسبت به محلات خود را ايفا ميکنند.
com@mehdisadigh٢١ تاريخ وصول : ٩١/١١/١٧ تاريخ پذيرش : ٩٢/٣/٢٠ ١- مقدمه ١-١- طرح مسأله بحث کيفيت زندگي،١ به تـازگي در ادبيـات توسـعۀ پايـدار و برنامـه ريـزي توسـعۀ اجتماعي و مباحث اقتصاد نوين مطرح شده و جايگاه ويژه اي يافته است و دولـت هـا در سطح ملي و محلي و نيز مؤسسات متعددي بر روي سـنجش و شـاخص سـازي آن کـار ميکنند (خوارزمي، ١٣٨٧)؛ به اين ترتيب که روش هاي گوناگوني بـراي مطالعـۀ کيفيـت زندگي در نواحي شهري به کار گرفته شده است .
بررسيهاي صورت گرفته بيانگر اين است که در بافت روستايي عامل هاي رضايت منـدي از امکانات و زيست محيطي و در بافت طراحي شده عامل هاي رضايت منـدي از امکانـات و محيط کالبدي بيشترين تأثير را در ميزان رضـايت منـدي سـاکنان از کيفيـت زنـدگي در محيط زندگي خود دارند.
Urban Quality of Life: A case study of Guwahati, Social Indicators Research, Vol. 88.