چکیده:
هدف تحقیق حاضر بررسی مقایسهای تعلیم دانشآموزان ابتدائی مطابق با ارزشهای اسلامی در کشورهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان است. تحقیق حاضر یک تحقیق تحلیل محتوا و مقایسهای است که در آن کتابهای درسی دو کشور در دوره 4 پایه ابتدایی مورد بررسی قرارگرفتهاند. همچنین نمونهای از 400 دانشآموز و 280 معلم در دو کشور جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب و مورد مقایسه قرار گرفتهاند. ابزار بهکار گرفته شده برای مقایسه معلمان و دانشآموزان پرسشنامه محقق ساخته آگاهی و عمل به احکام دینی است. نتایج تحقیق نشان داد که تعداد موارد مربوط به ارزشهای اسلامی در کتب درسی ایران 271 مورد و در کتب درسی کشور آذربایجان 34 مورد است. همچنین نتایج تحلیل واریانس نشان داد که از نظر آگاهی و عمل به مفاهیم دینی و ارزشهای معنوی بین دانشآموزان دو کشور تفاوت معنیداری وجود دارد. این نتیجه در مورد معلمان نیز مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحقیق بالا بودن تأکید بر ارزشهای اسلامی در محتوای درسی و همچنین آگاهی و عمل به آن را در معلمان و دانشآموزان ایران در مقایسه با کشور آذربایجان است.<br />
خلاصه ماشینی:
مقدمه بیتردید مدارس سهم انکارناپذیری در تعلیم و تربیت امروز جامعه و آینده آن دارند چرا که در این مکان علاوه بر تعلیم مطالب درسی، دینی و اخلاقی، مهارتهای مورد نیاز زندگی فردی و اجتماعی نیز به دانشآموزان آموخته میشود (2001، Ansari) نتایج برخی پژوهشها نشان داده است که شناخت جوانان از دین بسیار سطحی و ابتدایی است و پژوهشها در شناسایی علل ناموفق بودن نظام آموزشوپرورش در تربیت دینی؛ روشهای سطحی و غیرکارآمدی ابزار و روشها را مطرح کردهاند که نه تنها نتیجه مطلوب نداشته است و دانشآموزان ما دینی نشدهاند، بلکه گاهی فاصلهها بیشتر شده و نتیجه معکوس به بار آورده است ( etc, 2001&Hosseini ).
از طرف دیگر نوع نگرش هرکدام از جوامع بشری و کشورها به ماهیت انسان تأثیر بسزایی بر دیدگاههای تربیتی او دارد (Salehi, 2008)؛ بنابراین هرکدام از کشورهای اسلامی بر اساس سیاستهای کلان و دیدگاههای خود، اقدام به تدوین کتابهای درسی برای تربیت فرزندان محدوده جغرافیایی کشور نموده است در کشور ایران، تلاش شده تا دانشآموزان با نیازها و خواستههای مشروع روحی و جسمی منطبق شود و منشور ششضلعی تربیت دینی در جنبههای تربیت جسمی، تربیت عاطفی و احساسی، تربیت اجتماعی، تربیت اخلاقی، تربیت عقلانی و تربیت اعتقادی به کار گرفته شود (2003، Farhadian).
بنابراین تعیین میزان پرداختن به ارزشهای معنوی در کتابهای درسی دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان، تعیین میزان آگاهی دانشآموزان و معلمان از مفاهیم دینی و ارزشهای معنوی و تعیین میزان عمل به احکام دینی در بین دانشآموزان و معلمان دو کشور هدفی است که این پژوهش بهمنظور دستیابی به آن صورت گرفته است.