چکیده:
حیات اجتماعی هر منطقه مبتنی بر حفظ و درونی کردن ارزشهای فرهنگی در نسلهای جدید است که باورها، آداب و رسوم، هویت و نوع نگرش مردم آن منطقه در حال و آینده را شکل میدهد. برای رسیدن به این امر مطالعه و شناخت هویت تاریخی آن منطقه امری ضروری است، چرا که ساختار جامعه امروزی در تمام ابعاد اقتصادی، اجتماعی، مذهبی و... بر پایه رخدادها و شرایط گذشته است که منجر به ساخت فرهنگ بومی آن منطقه میگردد. با این اوصاف مطالعه تاریخی دینور برای شناخت عمیقتر از پتانسیلها و چالشهای موجود در آن را باید از اهم فعالیتها قرار داد. در این راستا مقاله فوق میکوشد با بررسی پیشینه تاریخی دینور بخصوص اوضاع سیاسی، اقتصادی و مذهبی آن در عهد آل حسنویه به عنوان اولین حکومت محلی شکل گرفته در غرب ایران، جدا از معرفی گوشههای از تاریخ این منطقه، تحلیلی بر رابطه دوسویه دینور و آل حسنویه و دست آوردهای آن داشته باشد.
خلاصه ماشینی:
"/> با این اوصاف بنا بر گزارشهای مورخین، در دینور پیش از آل حسنویه دو نوع گرایش به مذهب وجود داشته است، یکی به تاسیپذیری از دین اسلام و مذهب آن زمان، یکی از مذاهب اهل سنت و دیگری مربوط به بازگشت به باورهای کهن این سرزمین یعنی خرم دینی است که باید آن را در نظام اجتماعی این منطقه جست، چرا که با نظر گرفتن این موضوع که اگر چه ایرانیان بخصوص طبقه کشاورز با آشنایی به اسلام به آن گرویدند، اما نباید این گرایش را به معنا بریدن کامل از عقاید مذهبی پیشین دانست، بلکه این مردم باورهای مذهبی خود را با دین جدید درآمیختند و یکی از دلایل رشد و مطرح شدن آیینهای قبل از اسلام در قرون دوم و سوم هجری از جمله خرم دینان به این دلیل بوده است و چون امروزه نیز بسیاری از باورهای سنتی از جمله مقدس بودن نور و آتش در غرب ایران وجود دارد امری به گزاف و دور از واقعیت نیست اگر بگوییم در عهد آل حسنویه نیز هنوز اعتقادات زردشتی در بین مردم دینور وجود داشته است، اما این به معنا ادامه یافتن پیروی از خرم دینان و مطرح بودن این دین در مردم دینور آن زمان نیست، چرا که همانطور گفته شد بنا بر گزارش مقدسی مردم دینور در قرن چهارم بیشتر بر مذهب ثوریه بودهاند.