چکیده:
اهمیت استقرار نظم و امنیت عمومی از یک سو و توسعه بحث پیشگیری از جرم از سوی دیگر، سبب شده است قانون گذاران، قوانینی را به امر پیشگیری و اقدامات قبل از ارتکاب جرم اختصاص دهند. پلیس و دستگاه انتظامی نیز یکی از متولیان امنیت عمومی است که عمده وظیفه آن پیشگیری انتظامی است و با استفاده از اقداماتی نظیر گشت های انتظامی و حضور ملموس و به موقع در سطح شهر و حومه آن، سرعت در پاسخ گویی به تماسها به مراجع انتظامی، استفاده از فناوری های نوین نرم افزاری برای پیشگیری از جرم و کاهش جرائم در چارچوب قانون اقدام می کند. از این رو، برای موفقیت در امر پیشگیری، همواره نیاز به اهرمی رسمی و دولتی و درعین حال قدرتمند احساس می شود. مقنن ایران نیز در قوانین مختلفی همچون قانون نیروی انتظامی (مصوب 1369 )، قانون به کارگیری سلاح توسط ماموران نیروهای مسلح در موارد ضروری (مصوب 1373 )، قانون مبارزه با قاچاق انسان (مصوب 1383 )، قانون مبارزه با مواد مخدر (اصلاحی 1389 )، قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (مصوب 1392 )، قانون آیین دادرسی کیفری
1390 (مصوب 1389 )، به بحث پیشگیری - (مصوب 1392 ) و قانون برنامه پنجم توسعه 1394
انتظامی از جرم پرداخته و رویکرد کنشی را بر رویکرد واکنشی و پسینی مقدم داشته است.
خلاصه ماشینی:
بااين حال با توجه به بند (٨) مادة (٤) قانون مذکور که نيروي انتظاميموظف شده است تا در زمينۀ برقراري امنيت ، حفظ نظم و آسايش در جامعه ، تدابيري مناسب اتخاذ و اقدامات مؤثري اعمال کند، به نظر ميرسد اين وظايف به لحاظ ماهيتي بايد جنبۀ کنشي داشته باشند؛ چرا که پيشگيري از بزهکاري در معناي خاص آن،١ دربردارندة اقدامات و تدابير پيشيني و کنشي است که قبل از ارتکاب جرم با مداخله در فرايند فعليت يافتن جرم و وضعيت پيش جنايي به دنبال جلوگيري از بزهکارياند.
اين امر ميتواند با «اجراي طرحهاي پيشگيري از طريق بلوکبندي حوزة استحفاظي، برقراري گشت شناسايي نقاط جرمخيز و اماکن طبقه بنديشده، تجزيه و تحليل جرائم واقع شده به منظور تعيين نقاط جرمخيز، زمان وقوع جرم، برنامه ريزي و طراحي عملياتهاي پيشگيرانه بر اساس آن، ارائۀ خدمات مشاوره حقوقي- انتظامي به خانوادهها، جوانان و نوجوانان به منظور پيشگيري از جرائم [با لحاظ اهميت محوري قاچاق به ويژه قاچاق انسان]، شناسايي عوامل مخل نظم عموميو فردي و اشخاص سابقه دار و بزهکاران حرفه اي و کنترل آنان، تهيۀ شناسنامه اطلاعاتي- امنيتي حوزة استحفاظي، کنترل اتباع بيگانۀ غيرمجاز در حوزة استحفاظي، انجام اقدامات لازم براي برقراري ارتباط مستقيم و فعال بين مردم و کلانتري، تهيه و اجراي طرح کنترل جمعيت حوزة استحفاظي به طور غير مستقيم »١، نصب دوربين هاي مداربسته و بازرسيهاي دقيق در هنگام ورود به مرزها و خروج از آنها ميسر شود.