چکیده:
بررسیها و مطالعات جغرافیای جمعیت، به علت پرداختن به موضوع جمعیت با دید جغرافیایی، از اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار است. یکی از نواحی حساس و مهم در کشورها نواحی مرزی میباشد که بحث تحولات جمعیتی در آنها به دلیل نقش پررنگ جمعیت پایدار جهت رشد و شکوفایی منطقه و بالا رفتن امنیت در این نواحی از ضرورت خاصی برخوردار است. در این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و استفاده ازنظرات کارشناسان و همچنین تجربیات برنامههای عمرانی پنجساله بعد از انقلاب و استفاده از نتایج سرشماریهای سی سال گذشته (1365-1395) به بررسی تحولات جمعیتی و نرخ رشد، جمعیت کل، جمعیت نقاط شهری و نقاط روستایی پرداخته است. سپس با استفاده از مدل ANP مهمترین سیاستهای موثر بر تحولات جمعیت در مناطق مرزی شناساییشده، نتایج تحقیق نشان داد که عوامل اقتصادی بیشترین تاثیر را بر ثبات جمعیتی در مناطق مورد مطالعه دارد. و در آخر پیشنهادهایی جهت بهبود وضعیت جمعیت در نواحی مرزی استان کرمانشاه ارائه گردیده است.
خلاصه ماشینی:
محدوده موردمطالعه مناطق مرزي در ايران داراي ١٦ استان و مناطق مرکزي داراي ١٥ استان است ، و حـدود ٥٠ درصد مساحت و ٤٩ درصد جمعيت کشور متعلـق بـه منـاطق مـرزي اسـت (سـعيدآبادي و همکاران ،١٣٨٩، ٣) بر اساس داده هاي آمـاري سـال ١٣٩٥، جمعيـت کـل اسـتان کرمانشـاه ١٩٥٢٤٣٤ نفر بوده است ، از اين مقدار ٢٨٠٠٧٠ نفر؛ در پنج شهرستان مرزي پاوه ، جـوانرد، ثلاث باباجاني، سرپل ذهاب و قصر شيرين که ١٤.
جدول شماره ٢- معيارها و زير معيارهاي مورداستفاده در پژوهش (رجوع شود به تصویر صفحه) بحث و يافته ها بررسي ميزان جمعيت کل شهرستان هاي مرزي استان کرمانشاه و متوسط نـرخ رشـد سـاليانه طي پـنج دوره سرشـماري اخيـر بـر اسـاس داده هـاي آمـاري سـال ١٣٦٥ اسـتان کرمانشـاه ، شهرستان هاي سرپل ذهاب و قصر شيرين به دليل مرزي بودن و نزديک بـودن بـه ميـدان هـا جنگ بخش بزرگي از جمعيت اين شهرستان ها مهاجرت کرده انـد، در ايـن دوره شهرسـتان پاوه با جمعيت ١٢٩٦١٧ بيشترين جمعيت را نسبت به ساير شهرستان هاي مرزي داشته اسـت .
بر اساس سرشماري سال ١٣٨٥ ميزان جمعيت شهري شهرستان هـاي مرزي به جز شهرستان جوانرود که به دليل جدا شدن بخش ثلاث باباجاني از ايـن شهرسـتان با رشد منفي جمعيت شهري مواجه بوده است ساير شهرستان ها بـا افـزايش جمعيـت شـهري روبه رو بوده اند که همسو با تحولات شهرنشيني کشـور بـوده اسـت .