چکیده:
در بررسیها و طبقهبندیهای موضوعی شعر فارسی معاصر، بهخصوص از دورة مشروطه به بعد، با نوع ادبی جدیدی به نام «شعر کارگری» و «ادبیات کارگری» روبهرو هستیم که تاکنون به طور اختصاصی به بررسی مضامین آن پرداخته نشده است. در این مقاله سعی شده است که ریشههای ظهور ادبیات کارگری در دورة مشروطه تا حد امکان نشان داده شود و میزان تاثیرگذاری اندیشههای کارگری انقلاب روسیه در آثار شاعران کارگری دورة مشروطه ترسیم گردد و مضامینی که در این اشعار به کار رفتهاند، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرند؛ در نهایت، به این نتیجه میرسیم که این نوع ادبی تمام همّت خود را صرف ایفای حقوق کارگران و مظلومان نموده و نهایت تلاش خود را در آگاهیبخشی و یاری کردنشان کرده است تا آنان را به مقاومت و پایداری، هم در برابر فقر و نداری و هم در برابر ظلم و ستم سرمایهداران و حکومت حاکم دعوت نماید.
In the investigation and classification of modern Persian poetry based on the subject matter, especially from the Constitutional Period afterward, a new literary form, i.e., ‘labor poetry’ and ‘labor literature’ can be observed, the contents of which have never been specifically investigated. This paper tries to reveal the sources for the emergence of labor literature in the Constitutional Period, to depict the influence of labor ideas of the Russian Revolution on labor poetry during the Constitutional Period, and to examine and analyze their contents. Finally, it was concluded that this literary form came into existence to fulfil the rights of laborers and the oppressed, as well as to raise their awareness and help them to invite them to resist poverty and the oppression of capitalists and he ruling regime
خلاصه ماشینی:
در این مقاله سعی شده است که ریشه های ظهور ادبیات کارگری در دورة مشروطه تا حد امکان نشان داده شود و میزان تأثیرگذاری اندیشه های کارگری انقلاب روسیه در آثار شاعران کارگری دورة مشروطه ترسیم گردد و مضامینی که در این اشعار به کار رفته اند، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرند؛ در نهایت ، به این نتیجه میرسیم که این نوع ادبی تمام همت خود را صرف ایفای حقوق کارگران و مظلومان نموده و نهایت تلاش خود را در آگاهیبخشی و یاری کردن شان کرده است تا آنان را به مقاومت و پایداری، هم در برابر فقر و نداری و هم در برابر ظلم و ستم سرمایه داران و حکومت حاکم دعوت نماید.
سرانجام ، این تلاش روزنامه ها، شاعران و دیگر حامیان کارگران ، بعد از امضای فرمان مشروطیت به ثمر نشسته و در سال ١٢٨٥، نخستین اتحادیۀ کارگری در ایران به وسیلۀ محمد پروانه در تهران [خیابان ناصریه ] تأسیس میشود (سلیمی، ١٣٨٢: ٦٢) تا در برابر تسامح و عقب نشینی دولتمردان وکارفرمایان نسبت به مقاوله نامه ها، توصیه نامه ها و قطعنامه های موجود در روابط کار و امور کارگران جبهه گیری نماید که این خود، نشان از ارتباط مستقیم مسائل سیاسی با مسائل اجتماعی و اقتصادی جامعه دارد.