چکیده:
مردم بحرین به دنبال خیزش های عربی در سال 2011، خواستار سرنگونی رژیم آل خلیفه شدند. این قیام در جهان عرب نگاه بسیاری از بازیگران منطقه ای و بین المللی را متوجه خود ساخت. ایران از جمله کشورهایی بود که از همان ابتدا روند تحولات بحرین را دنبال نمود. جمهوری اسلامی به دلیل شاخصه مردم سالاری و انقلابی بودنش، همواره الهام بخش حرکت های مردمی در کشورهای منطقه بوده است، از این رو پس از وقوع خیزش هایی در بحرین، به شیوه ای دیپلماتیک از آنها حمایت نمود و در این راستا هرگونه سرکوب مردم را محکوم کرد. پرسش اصلی نوشتار حاضر این است که جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات بحرین چه رویکردی را در سیاست خارجی خود پیش گرفته است؟ یافته تحقیق، این است که نظام ایران بر پایه گفتمان انقلاب اسلامی با ابتنای بر حفظ استقلال ملت ها، در عین مخالفت با هرگونه دخالت و حضور نیروهای خارجی در بحرین در راستای هرچه مطلوب تر وضعیت شیعیان این کشور گام بر می دارد. در این تحقیق فرضیه پژوهش با بهره گیری از نظریه سازه انگاری به آزمون گذاشته شود.
The Bahrainis, following the 2011 Arab uprisings in 2011, intended to
overthrow Al-Khalifa regime. This uprising in the Arab world
attracted the attention of many regional and international actors. Iran
was among the countries that pursued the Bahraini process from the
outset. Because of its democratic character and its revolutionary
reputation, the Islamic Republic has always inspired popular
movements in the countries of the region, so they supported them in a
diplomatic way following the uprisings in Bahrain and condemned
any repression of the people in this regard. The main question in the
present article lies in IRI`s foreign policy approach to Bahraini rising?
As explained in the paper, Iran's system, based on the discourse of the
Islamic Revolution on preserving the independence of nations, while
opposing any interference and presence of foreign forces in Bahrain,
has intended to prepare the people`s interest as it may. In this research,
the hypothesis should be tested using constructive theory.
خلاصه ماشینی:
در این راستا، جمهوری اسلامی ایران راهبرد خود را باتوجه به اصول و ارزشهای حاکم بر سیاست خارجی در راستای حمایت از مطالبات مردمی در بحرین شکل داده است و از زاویه قدرت نرم تحولات این کشور را مورد توجه قرار میدهد.
1. ادبیات پژوهش در زمینه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال بیداری اسلامی در بحرین، آثار متعددی نوشته شده است که صرفا به چند نمونه از آنها که ارتباط بیشتری بـا مـوضوع بحث پژوهش حاضر دارد، اشاره میگردد: کوین داونز (2012) در مقالهای با عنوان «تحلیل نظری رقابت ایران و عربستان سعودی در بحرین» تلاش میکند از منظر رویکردهای واقعگرایانه و برساختگرایی رقابت این دو بازیگر عمده و تأثیرگذار در کشور بحرین را بر پایه تصور و برداشت آنها از موقعیت بینالمللی و همچنین جایگاهشان به مثابه یک بازیگر دولتی مورد بررسی قرار دهد.
در این پژوهش از این حیث که ظهور پدیده بیداری اسلامی در بحرین منجر به امنیتی شدن فضای منطقه جنوب غربی آسیا و ایجاد تقابل و تنش میان دو بازیگر مهم منطقهای یعنی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی شده است، بر ضرورت و اهمیت بررسی مسئله انقلاب مردم بحرین تأکید شده است.
یافتههای پژوهش نشان میدهد که جمهوری اسلامی ایران بر پایه گفتمان انقلاب اسلامی و نیز فهم و برداشت از نقشهای ملی خود در سیاست خارجی، در عین مخالفت با هرگونه دخالت و حضور نیروهای خارجی در بحرین در راستای هرچه مطلوبتر شدن وضعیت شیعیان این کشور گام برداشته است.