چکیده:
مسأله پژوهش حاضر بررسی پیامدهای جنگ جهانی دوم بر مناطق ساحلی و پسکرانهای خلیج فارس است و فرض بر این است که آن جنگ پیامدهای منفی زیادی از جمله گسترش تشتت سیاسی و کاهش محسوس میزان تجارت و روابط تجاری ایران با سایر مناطق، بنادر و کانونهای تجاری جهانی و در نتیجه رکود اقتصادی و افت تجارت خارجی ایران در خلیج فارس داشته است.
خلیج فارس به عنوان مهمترین شاهراه اقتصادی ایران در آن مقطع تاریخی، تأثیرات زیادی در تحولات سیاسی، اقتصادی واجتماعی ایران داشت و هرگونه تغییری در کرانهها و مناطق پسکرانهای آن موجب تأثیرگذاری بر سایر مناطق و حتی مرکز ایران میشد. این مقاله برآن است با استناد به منابع و اسناد معتبر تاریخی پیامدهای این رویداد بزرگ تاریخی را در مناطق کرانهای و پسکرانهای خلیج فارس مورد بررسی قرار دهد.
The present article aimed at analyzing World War II's consequences on Iranian coastal areas and the surrounding regions. It is hypothesized that this war has had numerous negative impacts such as the spread of political divisions and the reduction in Iran's trade level and commercial relations with the world's trade regions and centers and as a result the appearance of economic depression and a downfall in the country's foreign trade in the Persian Gulf، which as the Iranian most important economic trade route at that historical point in time had numerous effects on Iran's political، economic and social developments and any changes in the coastal areas and the surrounding regions influenced other، even the country's central، regions. In short، WWII had a direct impact on political، economic and even social life of the Persian Gulf and its surrounding areas and brought about different consequences. Therefore، drawing on reliable historical resources and documents، this study sought to investigate the consequences of WWII، as an important historical event، for the Persian Gulf's coastal areas and hinterlands.
خلاصه ماشینی:
بـار دیگـر وزیر کشور طی نامه ای به نخست وزیر از شیوع گسترده این بیماری سخن گفتـه اسـت ؛ در بخشی از این نامه چنین آمده : «چندی است که تلگرافات و نامه های متعددی از طـرف اهـالی بخـشها بـه وزارت کشور میرسد که همگی حاکی از شیوع مرض تیفوس و تیفویید و آبله و از نبودن دارو و نداشتن پزشک شکایت مینمایند و صحت شکایات آنها نیز اغلب به وسیله فرمانداران و بخشداران تأیید میگردد» (وزیر کشور به نخست وزیر، ١٣٢٣).
گزارش های مزبور را میتوان از جمله در اسناد مجموعه نخست وزیری کـه در سـازمان اسـناد ملـی ایران نگهداری میشود ذیل شماره تنظیم ١١١٠٠٣- پاکت هـای ٢٤٥، ٢٤٩، ٢٥١، ٢٥٦، ٢٦٣، ٢٧٥، ٢٧٧، ٣٠٦ و ٣٢٧ مشاهده کرد.
حکومت ایران که از یک طرف با مردم گرسنه روبـه رو بـود، از سـوی دولـت هـای اشغالگر به ویژه انگلستان نیز به شدت تحت فشار بود که قـوت لایمـوت ایرانیـان را از داخل فراهم آورد تا امنیت نیروهای متفقین و راههای ارتباطی مورد نیاز آنان بـه خطـر نیفتد.
در ساخت و نوسازی این کارخانه ها ازماشین آلات آلمانی استفاده شـد؛ بـه گونـه ای کـه آلمـان هـا در سـالهای آخـر دهـه ی ١٣١٠شمسی ٥٥درصد از ماشین آلات صنایع نساجی ایران را از راه خطوط کشتیرانـی خود در خلیج فارس وارد ایران کردند و این روابط تـا آغـاز جنـگ جهـانی دوم ادامـه یافت (پیرا، ١٣٧٩: ٢٠٠).
تأثیرات جنگ جهانی دوم بر کاهش شدید محصولات کشاورزی در ماه های اول اشغال ایران توسط متفقین مقدارزیادی از غلات نابود شد به طوری کـه حتی دهقانان بذر کافی برای کشت نداشتند (ترازنامه بانک ملـی ایـران ، ١٠: ١٣٢٤).