چکیده:
انسان در محیط به دنبال یافتن پاسخ برای نیازهای خود میباشد، در صورت تامین این نیازها از مکان، احساس عاطفی مثبتی بین فرد و مکان به وجود از مهمترین ابعاد نیاز انسان برای ارضای نیازهای روحی- روانی و مادی او محسوب » دلبستگی به مکان « خواهد آمد. پیوند و تعامل بین انسان و مکان و یا میشود.کیفیت فضا و توجه به نیازهای انسان در طراحی در ایجاد حس دلبستگی به مکان موثر است. هرچه سطوح تامین این نیازها به سطح فوقانی نیازهای مازلو نزدیکتر باشد، مقدار حس رضایتمندی در انسان بیشتر و به همان نسبت ارتباط عمیقی میان فرد با مکان شکل میگیرد. این پژوهش به بررسی قابلیتهای رنگ و نور و حس دلبستگی به مکان در خانههای سالمندان میپردازد. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی نظریههای موجود در زمینه دلبستگی به مکان و بازشناسی نقش رنگ و نور موثر در جسم و روان انسان و تاثیر آن بر ایجاد حس دلبستگی ساکنان خانههای سالمندان مورد بررسی قرار گرفت. یافتههای تحقیق نشان میدهد که اگر رنگ و نور مکان با توجه به تاثیرات زیست شناختی و روانشناختی که دارند، متناسب با نیازهای ساکنین هر مکان انتخاب شوند به شکل مستقیم در رضایتمندی افراد و غیرمستقیم بر دلبستگی به مکان تاثیر می گذارند.
خلاصه ماشینی:
در این راستا پژوهش حاضر به بررسی نظریههای موجود در زمینه دلبستگی به مکان و بازشناسی نقش رنگ و نور مؤثر در جسم و روان انسان و تأثیر آن بر ایجاد حس دلبستگی ساکنان خانههای سالمندان مورد بررسی قرار گرفت.
جدول 1: تأثیر رنگ ها بر افراد {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} )ماخذ : (Jo edge K, 2003 بر اساس یافتههای گراهام تأثیرات رنگها بر روی بیماران در مراکز درمانی و مراقبتی اگر به درستی انتخاب نشوند، ممکن است زیانآور باشند.
از همین رو، استفاده از نور و رنگهای زیر در این فضاها توصیه میگردد: جدول 3: فضاهای مختلف خانه سالمندان و رنگ و نور پیشنهادی متناسب با ویژگیهای آن فضا {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (مأخذ: نگارندگان) نتیجهگیری مخاطب مکان رکن استوار و فراموش نشدنی در طراحی معماری میباشد، از این جهت شناخت خصوصیات، نیازها و توقعات او ضروری میباشد.
این پژوهش نشان داد که از میان عناصر کالبدی، رنگ و نور رابطه معناداری با ایجاد رضایتمندی از مکان معماری برای مخاطبین دارد.
لذا میتوان چنین نتیجه گرفت که طراحان و معماران معاصر میتوانند با شناخت نیازهای افراد ساکن مکان و همچنین شناخت تأثیرات روانشناختی و شاخصههای متفاوت بصری و روانی رنگ و نور، اقدام به طراحی فضایی پاسخگو برای مخاطبین نمایند، تا به این طریق افراد بتوانند در فضایی قرار گیرند که ایجاد کنندهی احساس تعلق کالبدی و دلبستگی نسبت به مکان معماری باشد.