چکیده:
با تخریب و بازسازی اموال موقوفه در فرض واگذاری عرصه وقفی با حق تملّک اعیان به مستاجرین و شمول طرح جامع شهری نسبت به آن مال موقوفه، میزان مسئولیت شهرداری در اجرای طرح مزبور نسبت به مستاجرین موقوفه از یک سو و چگونگی مسئولیت متصرّفین مزبور نسبت به سازمان اوقاف از سوی دیگر مطرح می¬گردد که باید با بررسی قوانین و مقررات ذی‌ربط در حل این گونه مسائل همّت گماشت. گفتنی است از آن جایی که شهرداری¬ها مکلف به اجرای طرح هایی هستند که از سوی مراجع عالی شهرسازی تدوین می¬شوند اما اجرای طرح‌های مزبور نباید در تقابل با حقّ مالکیّت اشخاص قرار گیرد. از این رو بررسی قوانین موضوعه بیانگر آن است که شهرداری¬ها در قبال تملّک اراضی موقوفه مسئولیت دارند و مکلّف به پرداخت عوض به نرخ عادله روز میباشند مگر در مواردی که خود موقوفات، متقاضی ورود به حوزه خدمات شهری باشند و شهرداری¬ها موافقت با درخواست مزبور را منوط به تملّک رایگان قسمتی از آن اراضی نمایند. در خصوص مسئولیت مستاجرین موقوفات در فرض ورود خسارت به آن موقوفات نیز باید گفت سازمان اوقاف می¬تواند با اثبات ارکان مسئولیت مدنی، علیه مستاجر متصرّف اقدام قانونی نماید.
خلاصه ماشینی:
طرح مسئله زمانی که عرصه وقفی با حق تملک اعیان به مستأجرین مال موقوفه واگذار می‌گردد اگر متصرفین اقدام به تخریب و بازسازی اعیانی کنند و مقداری از ملک در راستای اجرای طرح جامع شهری در معابر قرار گیرد، نخستین پرسشی که مطرح می‌گردد این است که وضعیت مسئولیت شهرداری نسبت به پرداخت مبلغ تعریض چگونه است؟ همچنین با عنایت به اینکه تعریض از سوی شهرداری صورت گرفته و شهرداری مبلغی بابت اجرای طرح جامع شهری نیز پرداخت نکرده است سازمان اوقاف، مقدار کسری موجود را از متصرف اعیانی و به نرخ روز طلب می‌کند بدین معنا که هم از مساحت زمین مستأجر کسر می‌گردد و هم مستأجر بابت کسری مساحت عرصه، مکلف به پرداخت مبلغی است، از این‌رو دومین پرسشی که مطرح می‌گردد این است که آیا أخذ این مبلغ از مستأجر شرعا و قانونا صحیح است؟ بنابراین در ادامه، در دو بخش، پرسش‌های مطروحه مورد بررسی واقع می‌گردد.
برای نمونه، در رأی شماره 56 دیوان عدالت اداری مورخ 30/2/1380 آمده است: «با عنایت به اعتبار اصل تسلیط و مالکیت مشروع و قوانین مربوط به نحوه تملک اراضی و املاک اشخاص و اینکه هیچ یک از وظایف و اختیارات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به شرح مقرر در ماده 2 قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب 1351 متضمن تفویض اختیار سلب مالکیت مشروع اشخاص و یا الزام آنان به واگذاری قسمتی از زمین به طور رایگان و یا پرداخت قیمت معادل آن به منظور تفکیک آنها نمی باشد، مصوبه مورخ 25/10/1368 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران ...
کلیدواژه ها:
شهرداری
،
مستاجر موقوفه
،
تخریب و بازسازی
،
تملّک اراضی موقوفه
(
, 
, 
)
