چکیده:
امروزه زیست پذیری شهری گفتمانی نیرومند را در توسعه ی شهری و طراحی شهری بازتاب می دهد که در پیشینه ی برنامه ریزی شهری رواج پیدا کرده است. اجرای طرح های توسعه شهری، یکی از اقدامات اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری جهت زیست پذیر نمودن شهر برای ساکنین و تضمین کننده ادامه حیات شهر برای مدت طولانی می باشد. بنابرین هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت موجود شهر زنجان از نظر شاخص های زیست پذیری و نحوه عملکرد طرح های توسعه شهری در زیست پذیر کردن شهر زنجان می باشد. روش تحقیق پژوهش حاضر کمی توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی است. نتایج پژوهش بیانگر این امر می باشد که یافته های حاصل از تحلیل شاخص های ذهنی براساس توزیع پرسشنامه بین جامعه آماری نشان داد که، وضعیت زیست پذیری عینی وذهنی تقریبا منطبق بر هم نیستند. طبق نتایج بدست آمده از تحلیل رگرسیونی، میزان ارتباط و همبستگی زیست پذیری با طرح های توسعه شهری 0.622 است. با توجه به سطح معنی داری0.000 و پایین بودن آن از 0.05< Pفرضیه صفر رد می شود و می توان گفت که رابطه دو متغیر زیست پذیری با طرح های توسعه شهری معنادار است. به عبارتی، اجرای طرح های توسعه شهری 37 درصد از زیست پذیری شهر زنجان را تبیین می کند. علاوه براین، بیشترین مقدار همبستگی اجرای طرح های توسعه شهری با شاخص اجتماعی 0.369 و کمترین مقدار نیز متعلق به اقتصادی با 0.167 است.
خلاصه ماشینی:
بنابراین سوال اصلی پژوهش حاضر این است که آیا اجرای طرح های توسعه شهری منجر به زیست پذیر شدن عرصه ساختاری-فضایی شهر زنجان شده است ؟ مبانی نظری جایگاه اولیه شکل گیری مطالعات زیست پذیری، موسسه تکنولوژی ماساچوست ١ و پس از آن دانشگاه کالیفرنیا در برکلی ٢ بود که هر دو برای مدت های طولانی از مراکز مهم تمرکز بر مطالعات زیست پذیری به شمار میآمدند(حیدری، ١٣٩٥: ٦٩).
بدین ترتیب شهر زیست پذیر، توسعه ای منسجم و یکپارچه را در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی می طلبد(نقی زاده ،١٣٩٠: ١٦- زیست پذیری در طرح های توسعه شهری یکی از اقداماتی که می تواند در جریان اصلاح روندهای نادرست و مشکلات طرحهای توسعه شهری مورد توجه قرار گیرد، آسیب شناسی طرحهای توسعه شهری است زیرا با نگاهی نقادانه به چگونگی تهیه ، اجراء و محتوای طرحها می توان مسائل و مشکلات راشناخت و راهکارهایی را برای جلوگیری از شدت یافتن مسائل تدارک دید(پوراحمد و همکاران ، ١٣٩٥: ١٦٨).
تحلیل داده ها در قالب مدل تصمیم گیری چند معیاره تودیم برای ارزیابی وضع موجود زیست پذیری شهر زنجان براساس آمارهای عینی و رگرسیون خطی چند گانه برای ارزیابی میزان رضایت جامعه آماری از عملکرد طرح جامع شهری انجام شده است .
به تصویر صفحه مراجعه شود نقشه ١: نقشه موقعیت استان ، مناطق و نواحی شهر زنجان یافته ها مطابق جدول شماره (٤) نتایج نهایی حاصل از پردازش شاخص های عینی زیست پذیری ارائه شده است .
اجرای طرح های توسعه شهری، یکی از اقدامات اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری جهت زیست پذیر نمودن شهر برای ساکنین ، و تضمین کننده ادامه حیات شهر برا مدت طولانی می باشد.