چکیده:
رعایت حقوق متهم در یک نظام حقوقی عدالت محور منوط به حاکمیت قانون و تشکیلات قضایی
شایسته و کارآمد است. دستگاه قضایی هر جامعه در اجرای سیاست جنایی رویههای گوناگونی را در
دستور کار خود قرار میدهد، فرآیند رسیدگی به دعاوی کیفری نقش و تاثیر مقام قضایی را در
سیاست جنایی نمودار میسازد. از مهم ترین شرایطی که موجبات ثبات نظم جامعه را از یک طرف و
احقاق حقوق فردی اشخاص و جامعه را از طرف دیگر تضمین میکند رعایت دادرسی عادلانه
میباشد.این تحقیق با استفاده از روش کتابخانهای یا اسنادی استفاده شده است. در نهایت با توجه به
نتایج این تحقیق مشخص شد با اجرای مواردی مانند ضابطه مندی، کاستن از امکان سوءاستفاده از
مقررات، حق بهرهمندی از وکیل در تمام مراحل دادرسی، افزایش اختیارات قانونی و استقلال
بازپرس، تقلیل برخی اختیارات سابق دادستان و تعیین شرایط و محدودیتهای جدید برای احراز
عنوان ضابط دادگستری و وظایف محوله، نظارت بیشتر نسبت به قرارهای تامینی منتهی به بازداشت،
دگرگونی در ساختار مراجع قضایی و نحوه رسیدگی این مراجع به دعوی کیفری در مراحل
مختلف، برخی از الزامات حقوق متهم در دادرسی عادلانه فراهم میشود.
خلاصه ماشینی:
در مجموع میتوان دادرسی عادلانه را این گونه تعریف نمود: رسیدگی به امر کیفری در یک دادگاه صالح و بیطرف که مطابق قانون تشکیل گردیده است ، در یک شرایط برابر بین اصحاب دعوا رعایت کلیه تضمین های شکلی و ماهوی مربوط به حقوق اشخاص دخیل در امر جزایی.
همچنین قوانین داخلی پاره ای از کشورها تضمینات مربوط به حقوق بزه دیده را به خاطر احترام به کرامت انسانی به رسمیت شناخته است که برخی از موارد آن عبارت است از: حق احترام به منزلت بزه دیدگان ، حق ارائه دیدگاه ها و نگرانیهای بزه دیدگان ، حق تامین امنیت ، حق جبران خسارت و پرداخت غرامت ، حق اعاده حیثیت حق کمک رسانی مناسب ، حق آگاه سازی و اطلاع رسانی مناسب به بزه دیدگان در مورد حقوق آنان ، برخوردار نمودن محکوم از اعاده حیثیت و بهره مندی از حقوق اجتماعی یک ضرورت است و بستگی به دلایلی مانند محکوم اصلاح شده است و دارای حالت خطرناک نیست ، مستند به اصل تساوی مردم در قانون محکوم را از فرصت های برابر با سایر افراد برخوردار کند، اعاده حیثیت نوعی اغماض و رافت است ، اعاده حیثیت با هدف والای حقوق کیفری از مجازات ، یعنی اصلاح مجرم هماهنگ است و اعاده حیثیت سنجشی قابل توجه با نهاد توبه در حقوق اسلامی دارد.