چکیده:
شیوع فزایندة اضافهوزن و چاقی ابتلا به دیابت را درسراسر جهان افزایش داده است. پژوهشهای قبلی آثار فعالیت بدنی و ورزش منظم را در افزایش حساسیت انسولین و بهبود متابولیسم گلوکز تایید کردهاند؛ اما آثار آن بر هپتوکاینها بهعنوان القاکنندة مقاومت به انسولین روشن نشده است؛ بنابراین، هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تاثیر هشت هفته تمرین مقاومتی و هوازی بر نیمرخ لیپیدی و سطح سرمی هپتوکاین- پروتئین وابسته به فیبرینوژن مشتقشده از هپاتوسیت (HFREP1 ) در مردان چاق مبتلا به دیابت نوع دو بود. تعداد 34 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو بهصورت تصادفی در سه گروه تمرین هوازی (سن83/1 ± 41/52 سال و BMI 33/3± 40/32 کیلوگرم/ مترمربع)، مقاومتی (سن 5/1± 45/52 سال و BMI 20/1± 20/31 کیلوگرم/ مترمربع) و کنترل (سن 13/1± 09/53 سال و BMI 88/2 ± 60/32 کیلوگرم/ مترمربع) قرار گرفتند. گروههای تجربی هشت هفته تمرین مقاومتی و هوازی انجام دادند. در این پژوهش، متغیرهای HFREP1، قند خون ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله، مقاومت انسولینی، تریگلیسیرید، کلسترول تام، لیپوپروتئین کمچگال و لیپوپروتئین پرچگال، قبل و بعد از دورة تمرینی بهترتیب با روشهای آزمایشگاهی الایزا، HPLC و فتومتریک آنزیماتیک اندازهگیری شدند. پس از تعیین نرمال بودن داددها توسط آزمون شاپیرو- ویلک، از آزمونآنالیز کو واریانس و آزمون تعقیبی بانفرونی برای مقایسة دادههای سه گروه استفاده شد. همچنین، سطح معناداری برای تمام تحلیلهای آماری P < 0.05 درنظر گرفته شد. تمرینات مقاومتی و هوازی، هر دو بر فاکتورهای مقاومت انسولینی و نیمرخ لیپیدی موثر بودند و سبب کاهش HFREP1، قندخون ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله، مقاومت انسولینی، تریگلیسیرید، کلسترول تام و لیپوپروتئین کمچگال شدند؛ درحالیکه لیپوپروتئین پرچگال افزایش یافت. همچنین، در تمام فاکتورها بهجز مقاومت انسولینی، لیپوپروتئین پرچگال و لیپوپروتئین کمچگال در گروه مقاومتی تغییرات بیشتری در مقایسه با گروه استقامتی مشاهده شد (P > 0.05). هر دو تمرین مقاومتی و هوازی میتوانند بر مقاومت انسولینی و نیمرخ لیپیدی موثر باشند؛ اما بهنظر میرسد تاثیرگذاری تمرینات مقاومتی بر هپتوکاین های موثر بر مقاومت انسولین و نیمرخ لیپیدی بیشتر است.
خلاصه ماشینی:
پژوهشهای قبلی آثار فعالیت بدنی و ورزش منظم را در افزایش حساسیت انسولین و بهبود متابولیسم گلوکز تأیید کردهاند؛ اما آثار آن بر هپتوکاینها بهعنوان القاکنندة مقاومت به انسولین روشن نشده است؛ بنابراین، هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر هشت هفته تمرین مقاومتی و هوازی بر نیمرخ لیپیدی و سطح سرمی هپتوکاین- پروتئین وابسته به فیبرینوژن مشتقشده از هپاتوسیت (HFREP1 ) در مردان چاق مبتلا به دیابت نوع دو بود.
بهنظر میرسد که در پژوهشهای گذشته اثرهای تمرینات مقاومتی و هوازی بر متغیرهای وابسته به دیابت نوع دو بررسی شدهاند (19-20، 17، 15)؛ بااینحال، هیچ مطالعهای اثرهای ورزش مقاومتی و هوازی بر HFREP1 را در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو بررسی نکرده است و این عامل جدید کشفشده دررابطهبا دیابت از نقطهنظر تأثیرپذیری از عوامل و عناصر محیطی ازجمله نوع تمرین ورزشی در یک دورة زمانی معین، مبهم باقی مانده است و این سؤال اساسی را مطرح میکند که آیا هشت هفته تمرین ازنوع مقاومتی و هوازی تأثیر معناداری بر نیمرخ لیپیدی و سطح سرمی هپتوکاین HFREP1 در مردان چاق مبتلا به دیابت نوع دو دارد؟ و اینکه درصورت اثرگذاری هریک از آنها، آیا این دو نسبت به یکدیگر تفاوتی در اثربخشی دارند؟ پاسخ به این سؤالها، در گام اول American Diabetes Association The American College of Sports Medicine کاربرد ورزش بهعنوان عامل کمکدرمانی، میتواند راهگشا باشد و چهبسا در جامعة ماشینی و کمتحرک امروزی، برای کنترل و مدیریت بهتر این بیماری درحالافزایش مفید واقع شود.