چکیده:
در ژانویه 2001 میلادی، سیلی در استان کرمان، شهر باستانی جیرفت متعلق به 5000 سال پیش از میلاد را آشکار کرد و در آن، گنجینهای از اشیا، با حکاکیهای ممتاز کشف شد. با توجه به ناشناخته ماندن این تمدن باستانی و اهمیت آن، نقشمایههای به جامانده از این تمدن، تنها منابع قابل دسترس هستند که مطالعه آنها، میتواند اطلاعات ارزشمندی درباره عقاید، آداب و رسوم و ... از این تمدن در اختیار بگذارد. هدف از این مقاله، شناسایی عقاید تمدن جیرفت در 5000 سال پیش از میلاد است. به نظر میرسد، نشانههایی از آیین میترا در نقوش آثار تمدن جیرفت وجود دارد. بررسی وجود نشانههای آیین مهر در نقوش تمدن باستانی جیرفت، مساله اساسی این پژوهش است. در این مقاله، ابتدا موقعیت جغرافیایی و تاریخی تمدن جیرفت و سپس طبقهبندی آثار برجای مانده جیرفت بیان شده است و پس از آن، ضمن معرفی آیین مهر و نشانههای آن، ارتباط نقوش تمدن جیرفت با آیین مهر بررسی شده است. در این راستا، به مقایسه نشانههای آیین مهر و نقوش مهرکدههای باستانی با نقوش ظروف سنگ صابونی تمدن جیرفت پرداخته شده است. در این مطالعه، شباهتهای زیادی بین نشانههای آیین مهر و نقوش مهرکدهها با نقوش باستانی تمدن جیرفت دیده میشود. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، محتمل است که دین تمدن جیرفت در 5000 سال پیش قبل از میلاد، مهرپرستی و آیین میترا باشد. روش تحقیق در این پژوهش، کتابخانهای است.
In January 2001, a flood in Kerman province revealed Jiroft ancient city belonging to 5000 B. C. and there, a treasure of objects with distinctive carvings were discovered. Considering the anonymity of this ancient civilization and its importance, works and motifs left by this civilization are the only available sources of information which can provide valuable information about beliefs, customs, the way of life, and other aspects of said civilization.
Present paper aims to identify beliefs of Jiroft civilization in 5000 BC. It seems there are signs of Mithraism in the motifs of Jiroft civilization. Studying the existence of Mithraism ritual in Motifs of Ancient civilization is the main subject of present paper. Geographical and historical situation of Jiroft civilization; then, categorization of works based on type, their shape and application are studied in present paper. Afterwards, Mithraism and its signs are introduced; in addition, the relationship of Jiroft civilization motifs with Mithraism is taken into account. Therefor we have compared signs of Mithraism with motifs of ancient Mithra temples and with soapstone vessels of Jiroft civilization. Many similarities have been observed among Mithraism signs and motifs of Mithra temples with Ancient motifs of Jiroft Civilization. According to the results of present research, it is likely that Jiroft civilization religion in 5000 BC was Mithraism. Library research methods has been used in this study