چکیده:
با تسلط اسکندر مقدونی بر فلسطین و دیگر سرزمین های خاورمیانه در قرن چهارم قبل از میلاد، دوره تاریخی هلنیسم در یهودیت شکل گرفت که تا سه قرن امتداد یافت. در این دوره به دلیل سیاست تسامح فرهنگی حاکمان یونانی، فرهنگ و اندیشه یونان در لایه های مختلف زندگی و اندیشه یهودیان نفوذ کرد. در این مقاله با مراجعه به منابع یهودی، ابعاد مختلف این تاثیرپذیری واکاوی شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، یونانی مآبی در سه سطح اجتماعی، فرهنگی و الهیاتی دارای تاثیراتی بر جامعه یهودی بود. تغییر زبان و تدوین ترجمه سبعینیه، مهم ترین مصداق این تاثیرپذیری به شمار می روند. با این حال به سبب تلاش حسیدیم و برجسته شدن آموزه «برگزیدگی»، یونانی مآبی رو به افول گذاشت و به حاشیه رفت.
خلاصه ماشینی:
آنچه در این مقاله در پی واکاوی آن هستیم، آن است که آیا اصولا در این دوره شاهد تأثیرپذیری محسوس یهودیان از فرهنگ یونانی هستیم یا خیر؟ آیا این تأثیرپذیری، یکسان و فراگیر بود یا اینکه خود ابعاد متعددی داشت و مناطق مختلف یهودینشین در این امر متفاوت بودند؟ تأثیر هلنیسم در زندگی اجتماعی و سبک زندگی چگونه بود؟ ترجمة سبعینیه و کتب حکمت چه تأثیراتی بر الهیات یهود گذاشتند و نقش زبان در این امر چقدر بود؟ و سرانجام اینکه بزرگان یهود در برابر موج یونانیمآبی چه تدبیری اندیشیدند؟ 1.
تسلط یونان یهودیان، در ابتدا صرفا جنبة سیاسی داشت و یهودیان برخی از رسومات را به دلیل قوانین اداری و مراجعات حکومتی پذیرفته بودند؛ ولی با رواج فرهنگ یونانی، این فرایند از سیاسی به فرهنگی و دینی تغییر رویه داد و زبان یونانی نه بهعنوان زبانی دیوانی و حکومتی، بلکه بهعنوان زبان علمی و فلسفی و حتی زبان غالب نقش بازی کرد.
همین امر باعث شده است که ظاهر این عبارات با دیگر بخشهای عهد عتیق تفاوت عمدهای داشته باشد؛ مثلا کتاب جامعه که منسوب به سلیمان است، با این جمله آغاز میشود: اینها سخنان پسر داوود است که در اورشلیم سلطنت میکرد و به حکیم معروف بود.
اگرچه اشراف یهودی در اسکندریه و سپس اورشلیم سخت به دنبال یونانی کردن زندگی خود بودند، اما در این راه موانع مهمی وجود داشت که مهمترین آن، ماهیت عملگرای دین یهود بود.
B,1995, "Judaism" in: The Encyclopedia of Religion, edited by Mircea Eliade, New York, Macmillan Library Reference USA.