چکیده:
مصرف خود سرانه داروها به عنوان یکی از مشکلات بهداشتی جوامع به حساب میآید از این رو با توجه به گستردگی روز افزون پدیده خوددرمانی در جوامع و نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی در انتخاب و مصرف داروها، برای این که افراد بتوانند عمر طولانی و زندگی نسبتا سالم و فعالی داشته باشند لازم است عوامل موثر بر تغییر رفتار جهت دستیابی به رفتار بهداشتی شناسایی شوند. در کشور ما مردم به مصرف بیش از اندازه دارو عادت کردهاند به طوری که این عمل به یکی از مهمترین دغدغههای نظام سلامت کشور تبدیل شده است. لذا با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش با هدف تعیین عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر خوددرمانی و مصرف خود سرانه دارو در شهرکرد صورت گرفته است. روش تحقیق، از نوع پیمایشی بوده و نمونه پژوهش 382 نفر از خانوارهای شهرکرد بوده¬اند. نمونهها به صورت تصادفی از طریق پرسشنامه و با پایایی 9/0 جمع آوری گردیده است، پرسشنامه از 95 گویه در دو بخش ویژگیهای دموگرافیک(ویژگیهای جمعیت شناختی) و سوالات اصلی (براساس اهداف و فرضیات پژوهش) در قالب طیف لیکرت تدوین شده است. جهت تحلیل از آمار توصیفی و استنباطی (تی تست، آزمون پیرسون، ضریب رگرسیون) در نرم افزار spss نسخه 19 در سطح معناداری ( 0.03> p) استفاده شد. نتایج و تحلیل همبستگی نشان داد بین باورهای فرهنگی و ضعف قوانین پزشکی همبستگی مثبتی وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که از بین متغییرهای معنادار، باورهای فرهنگی با ضریب بتا 810/0، ضعف قوانین پزشکی با ضریب بتا178/0به ترتیب بیشترین تاثیر را بر مصرف خودسرانه دارو داشتند.
خلاصه ماشینی:
بررسي عوامل اجتماعي و فرهنگي موثر بر خوددرماني و مصرف خودسرانه دارو در شهرکرد تاريخ دريافت : ١٣٩٧/٧/٣٠ تاريخ پذيرش :١٣٩٨/٢/٥ زينب پيکار*١، اصغر محمدي 2 چکيده مصرف خود سرانه داروها به عنوان يکي از مشکلات بهداشتي جوامع به حساب ميآيد از اين رو با توجه به گستردگي روز افزون پديده خوددرماني در جوامع و نقش عوامل اجتمـاعي و فرهنگـي در انتخـاب و مصرف داروها، براي اين که افراد بتوانند عمر طولاني و زندگي نسبتا سالم و فعـالي داشـته باشـند لازم است عوامل موثر بر تغيير رفتار جهت دستيابي به رفتار بهداشتي شناسايي شوند.
الف : بهداشت و درمان : حدود ٦٥ درصد بيماري ها درکشـور بـه علـت عـدم رعايـت الگـوي صحيح تجويز دارو و توسط پزشکان و مصرف غير منطقي داروها توسط افراد ميباشـد کـه ايـن امر ميتواند پيامدهاي نامناسبي چون نارضايتي بيمار، طولاني شـدن و شـدت يـافتن بيمـاري ، ايجاد عوارض جانبي خطرناک و بستري شدن در بيمارستان ، کمرنگ شـدن ارتبـاط پزشـک بـا بيمار و نهايتا افزايش هزينه هاي درمان براي افراد و دستگاه هاي دولتي و مهمتر از همه مشـکل کمبود دارو را در کل کشور در بر داشته باشد (قهرماني صغير، ١٣٨٤: ٢).
ب: اجتماعي و فرهنگي: پديده خود درماني در ميان افـراد جامعـه در حـال نهادينـه شـدن است به طوري که اگر با آن مقابله نشود و آگاهي افراد جامعه در ايـن زمينـه افـزايش نيابـد در آينده شاهد آن خواهيم بود که نسل جديد هم با الگو گرفتن از بزرگترها بـه مصـرف خودسـرانه دارو بپردازند و رفته رفته اين رفتار غلط در ميان تمام اقشار جامعه گسترش يابد.