چکیده:
علاقمندی پادشاهان و شاهزادگان عثمانی به زبان و ادب فارسی به دوران حاکمیت سلجوقیان آناطولی بازمیگردد. از عوامل مهم گسترش زبان و ادبیا ت فارسی در آسیای صغیر، میتوان به مهاجرت خاندانهای بافضل و دانش ایرانی و همچنین محیط امن و دانشپرور آن سرزمین در قرن 14 میلادی و دوران پرتلاطم و ناامن ایران آن زمان اشاره کرد. بدینترتیب سلاطین عثمانی شعرای پارسیگوی را در دربار خود پذیرفتند و ایشان به ترویج شعر و ادب فارسی پرداختند. اوج رونق زبان و ادبیات فارسی و فعالیت شاعران و نویسندگان پارسیگوی در دوره میانه تاریخ ادبیات ترک، یعنی از قرن 11 میلادی تا دوره تنظیمات (نیمه قرن نوزدهم میلادی) است.آثار گرانبها و نسخ خطی فارسی بسیار ارزنده موجود در کتابخانههای ترکیه، حکایت از حضور همه جانبه زبان و ادبیات و فرهنگ فارسی در این سرزمین دارد که این امر را میتوان مرهون رونق یافتن زبان فارسی بعنوان زبان ادبی دربار عثمانی و پدیدآمدن آثار فراوان فارسی توسط ایرانیان مهاجر و شاعران و نویسندگان ترک دانست. این مقاله با روش توصیفی و برپایه مطالعه کتابخانهای به بررسی و موجودی نسخ دیوانهای خطی شاعران پارسیگوی در طی قرون 14 تا 17 میلادی در کتابخانههای ترکیه پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
نسخ خطی دیوان شاعران پارسیگو (قرن 14-17 میلادی) در کتابخانههای ترکیه مریم حیدری 1 چکیده علاقمندی پادشاهان و شاهزادگان عثمانی به زبان و ادب فارسی به دوران حاکمیت سلجوقیان آناطولی بازمیگردد.
در تذکرههای ترکی و فارسی و سایر کتب تاریخی تنها در دیوان حامدی اصفهانی که خود از شاعران ایرانی دربار سلطان محمد فاتح بوده از وی یاد شده است.
از نسخ دیوان فارسی سلطان سلیمان قانونی 4 نسخه ثبت شده است؛ کتابخانه موزه توپقاپو بخش روان (ش.
از نسخ دیوان فارسی ابراهیم گلشنی شش نسخه در کتابخانههای ترکیه موجود است؛ کتابخانه سلیمانیه بخش فاتح (ش.
- نسخه یگانه دیوان فارسی بصیری که به خط خود است در مجموعهای در کتابخانه سلیمانیه بخش عاشر افندی (ش.
از نسخ دیوان فارسی نفعی هشت نسخه موجود است؛ 3 نسخه در کتابخانه موزه مولانا قونیه (به شمارههای 2602، 2412 و 67)، 2 نسخه درکتابخانه ملت فاتح بخش منظوم و افندی (ش .