چکیده:
مصر به عنوان سرزمینی که از تمدن کهن برخوردار است از دیرباز مورد توجه و
تهاجم قدرت های جهانگیر قرار داشت. موقعیت اقتصادی و تجاری مصر زمینه توجه و
رویکرد قدرت ها به این سرزمین را به وجود آورد. حکومت های باستانی ایرانی – یونانی –
رومی و نیز دولت های اسلامی به این سرزمین چشم دوخته و فتح آن را شاه کلید فتح
آفریقا و ورود به اروپا تلقی می نمودند. حاصلخیزی اراضی این سرزمین - وجود رودخانه
نیل و بنادری چون اسکندریه شرایط رشد و توسعه اقتصادی را بوجود آورد و جایگاه مصر
را در اقتصاد مدیترانه ممتاز ساخت.
با ورود مسلمین به این سرزمین و استقرار حکومت های اسلامی در آن بستر
فعالیت های اقتصادی - تجاری و حتی فرهنگی برای مسلمین مهیا گشت در این مقاله
وضعیت اقتصادی مصر و جایگاه آن در اقتصاد مدیترانه مورد بررسی قرار گرفته و معرفی
دورنمایی از فعالیت های اقتصادی مسلمین در این سرزمین در قرون 4 و 5 قمری از جمله
اهداف دیگر این مقاله است.
خلاصه ماشینی:
با ورود مسلمين به اين سرزمين و استقرار حکومت هاي اسلامي در آن بستر فعاليت هاي اقتصادي - تجاري و حتي فرهنگي براي مسلمين مهيا گشت در اين مقاله وضعيت اقتصادي مصر و جايگاه آن در اقتصاد مديترانه مورد بررسي قرار گرفته و معرفي دورنمايي از فعاليت هاي اقتصادي مسلمين در اين سرزمين در قرون ٤ و ٥ قمري از جمله اهداف ديگر اين مقاله است .
رونق اقتصادي مصر در حوضه مديترانه با جديت و همت دولت هاي اسلامي در توسعه کشاورزي و صنعت و تجارت نيز مرتبط بوده است .
ازدياد بازار و آبادي شهرها و وجود پايگاههاي تجاري و کارگاههاي صنعتي، خصوصا صنعت نساجي مصر را در اقتصاد مديترانه ممتاز ساخت و استقرار دولت فاطمي در اين سرزمين به مدت قريب به دو قرن زمينه رشد را افزون نمود.
در اين مقاله ضمن توجه به جايگاه اقتصادي مصر در اقتصاد مديترانه به کارکرد مسلمين در زمينه زراعت ، صنعت و تجارت نيز اشاره شده و تأکيد دارد که بين موقعيت ممتاز اقتصادي مصر در مديترانه با فعاليت هاي گسترده و رونق بخش مسلمين رابطه معنادار و منطقي برقرار است .
» توضيحات شاهدان عيني مانند مقدسي و ناصر خسرو و ابن بطوطه از مصر در باب بازار و تجارت و آمد و رفت تجار حکايت از اين دارد که در قرون مورد مطالعه ، وضعيت اقتصادي مصر بسيار خوب و پر درآمد بوده و در اقتصاد مديترانه سهم مهمي داشته است .