چکیده:
تشدید اسلام ستیزی در تاجیکستان، اگرچه متاثر از تربیت کمونیستی حاکمان این کشور است، از عوامل خارجی مهمی نیز تاثیر پذیرفته است. نگرانی ها از محبوبیت روزافزون نهضت اسلامی تاجیکستان، تلاش دولت دوشنبه برای سوء استفاده از فضای مقابله با داعش و افراطی گری برای حذف نهضت اسلامی به عنوان یک گروه میانه رو اسلامی، نبود تمایل هیئت حاکمه تاجیکستان به جاری و ساری شدن اسلام اصیل در سبک زندگی مردم این کشور و تحرکات عربستان دسعودی و وهابی ها، عوامل اصلی پدیده اسلام ستیزی در تاجیکستان است؛ اما سیاست روسیه در تاجیکستان نیز که از قرون هجدهم و نوزدهم، اسلام را مانع اصلی استیلای سیاسی و نظامی خود بر آسیای مرکزی می دید در تشدید اسلامستیزی در تاجیکستان تاثیر دارد. این نگرش منفی روس ها به اسلام در آسیای مرکزی از جمله تاجیکستان، در زمان تزارها و نظام کمونیستی و دورة پساکمونیسم حفظ شده است. در دوره پساشوروی، روسیه تنها عامل خارجی تاثیرگذار در آسیای مرکزی نیست و عوامل خارجی دیگری نظیر سیاستهای آمریکا، رژیم صهیونیستی و مراکز مالی و سیاسی هدایت کننده جریان های تکفیری در اسلام ستیزی در تاجیکستان نیز نقش مهمی دارند.
خلاصه ماشینی:
نگرانیها از محبوبیت روزافزون نهضت اسلامی تاجیکستان، تلاش دولت دوشنبه برای سوء استفاده از فضای مقابله با داعش و افراطیگری برای حذف نهضت اسلامی به عنوان یک گروه میانه رو اسلامی، نبود تمایل هیئتحاکمه تاجیکستان به جاری و ساری شدن اسلام اصیل در سبک زندگی مردم این کشور و تحرکات عربستان سعودی و وهابیها، عوامل اصلی پدیده اسلامستیزی در تاجیکستان است؛ اما سیاست روسیه در تاجیکستان نیز که از قرون هجدهم و نوزدهم، اسلام را مانع اصلی استیلای سیاسی و نظامی خود بر آسیای مرکزی میدید در تشدید اسلامستیزی در تاجیکستان تأثیر دارد.
پرسش اصلی - چه عوامل داخلی و خارجی باعث تشدید روند اسلامستیزی در تاجیکستان شده است؟ پرسشهای فرعی - آیا نگرانی از افزایش محبوبیت حزب نهضت اسلامی دولت را به ستیز با این حزب سوق داد؟ - تأثیر تربیت کمونیستی و آتئیستی رهبران دولت تاجیکستان به ویژه امامعلی رحمان، رئیسجمهوری و تأثیر عوامل خارجی نظیر سیاستهای روسیه و آمریکا و مراکز قدرت حامی وهابیت در اسلامستیزی دولت تاجیکستان، هر یک به چه میزان است؟ نظام حکومتی سکولار تاجیکستان بهرغم تأکید بر دموکراسی و حقوقبنیاد بودن نظام سیاسی تاجیکستان در قانون اساسی، در عمل اینگونه نیست.
با آنکه فقر و سیاستهای سرکوبگرانه دولت تاجیکستان علیه اسلامگرایان از عوامل مهم پیوستن تاجیکستانیها به داعش شمرده میشود؛ اما شواهدی نیز وجود دارد که فعالیتهای تبلیغی وهابیت و عربستان سعودی و قطر در تاجیکستان، نقش مهمی در عضوگیری برای داعش در این کشور داشته است.