چکیده:
هدف این پژوهش، تعیین کارآمدی درمان گروهی معنوی ـ مذهبی، بر کاهش استرس مادران کودکان کمتوان ذهنی بود. جامعة آماری پژوهش، مادران کودکان کمتوان ذهنی مدارس پسرانه آموزش و پرورش استثنایی شهر تهران بودند که با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای دو مرحلهای، 2 مدرسه گزینش شد. پس از تکمیل پرسشنامة پاسخ به استرس کوه و همکاران توسط مادران، 24 نفر که نمرة بالاتر از نقطة برش را کسب کردند، بهعنوان نمونه انتخاب و به شیوة تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای گروه آزمایش، 8 جلسة120 دقیقهای رواندرمانی معنوی ـ مذهبی اجرا شد، اما گروه کنترل، مداخلهای را دریافت نکرد. نتایج تحلیل دادهها، در پسآزمون و نیز در آزمون پیگیری دو ماه پس از اجرای پسآزمون نشان داد که درمان معنوی ـ مذهبی گروهی، بر کاهش استرس تنش، پرخاشگری و افسردگی مادران کودکان کمتوان ذهنی گروه آزمایش موثر بوده است.
خلاصه ماشینی:
نتایج تحلیل دادهها، در پسآزمون و نیز در آزمون پیگیری دو ماه پس از اجرای پسآزمون نشان داد که درمان معنوی ـ مذهبی گروهی، بر کاهش استرس تنش، پرخاشگری و افسردگی مادران کودکان کمتوان ذهنی گروه آزمایش مؤثر بوده است.
با توجه به تعداد قابل توجه خانوادههای ایرانی دارای کودک ناتوان و معلول و بروز استرسهای روانی، اجتماعی و مالی ناشی از وجود این کودکان که موجب آشفتگی سازمان خانواده است و با لحاظ این نکته که در برخی پژوهشها، به بررسی تأثیر مداخلاتی در زمینة کاهش استرس در گروههای متفاوت در ایران و در خارج از مرزهای اسلامی پرداخته شده است، اما در مورد اثربخشی آموزش درمان معنوی ـ مذهبی، در کاهش استرس در گروه مادران دارای کودک کمتوان ذهنی خلأ تحقیقاتی وجود دارد.
یافتههای پژوهش، فرضیة بعد را تحت این عنوان که درمان گروهی معنوی ـ مذهبی، در کاهش تنش مادران کمتوان ذهنی گروه آزمایشی مؤثر بوده است، تأیید کرده و با مطالعات، یگانه (1392) در نقش مؤثر جهتگیریهای مذهبی در کاهش تنش و افزایش روانشناختی بهزیستی زنان مبتلا به سرطان، حیدری رفعت و نوینفر (1389)، نقش مؤثر مذهب و معنویت در کاهش تنش و ایجاد شادکامی، لی و همکاران (2014)، نقش مؤثر مشارکتهای مذهبی بهعنوان سپر محافظی در رفع تنشهای جسمی و روانی در جوانان آفریقایی تبار، همسو میباشد.