چکیده:
دستیابی به امنیت پایدار؛ علاوه بر امکانات و تاسیسات نظامی، نیازمند حضور فعال و مشارکت مرزنشینان در فرایند تامین امنیت است. این امر با افزایش رضایت مرزنشینان از شرایط زیستی آبادیهای مرزی بهعنوان پیشقراولان حافظ امنیت مرزها دستیافتنی است. با توجه به مرز 800 کیلومتری استان خراسان رضوی با کشورهای افغانستان و ترکمنستان، توجه به امنیت مرزهای شرقی را افزون نموده است. هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر میزان رضایت روستاهای مرزی خراسان رضوی در راستای دستیابی به امنیت پایدار است؛ و سوال پژوهش این است که عوامل موثر بر میزان رضایت روستاهای مرزی خراسان رضوی، در راستای دستیابی به امنیت پایدار کدامند؟
در این راستا، این پژوهش با مطالعه روستاهای از صفر مرزی تا 50 کیلومتری استان خراسان رضوی با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، با 416 نمونه و براساس آزمونهای آماری، ضریب همبستگی و رگرسیون گامبهگام به شناسایی عوامل موثر بر رضایت مرزنشینان پرداخته است. نتایج بیانگر آن است که بهطورکلی میزان رضایت از شرایط زیستی به اجزاء شرایط اقتصادی در بین روستاهای مورد مطالعه در سطح بالایی است که با آزمون تی به اثبات رسیده است. هم چنین در بین روستاهای هممرز با افغانستان و ترکمنستان به جز در شاخص خدماتی و رفاهی تفاوتی مشاهده نشده است. نتایج رگرسیون گامبهگام بیانگر نقش 12 شاخص در تبین متغیر وابسته است که شاخصهای اقتصادی بیشترین نقش در تبین تغییرات متغیر وابسته را دارند؛ بنابراین بهبود شرایط اقتصادی بهویژه درزمینه کشاورزی نقش بسیار مهمی در افزایش رضایت از زندگی جمعیت روستایی خواهد داشت.
خلاصه ماشینی:
جدول 2: نتایج آزمون تی تک نمونهای برای سنجش متغیرهای کیفیت زندگی (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانطور که در جدول بالا نشان داده شده است، سطح معناداری محاسبهشده بیانگر وجود تفاوت بین میانگین شاخصها و میانه نظری است؛ بنابراین میانگین میزان رضایت از ابعاد موردبررسی پژوهش در ابعاد اجتماعی- فرهنگی، خدماتی و رفاهی و سیاسی- امنیتی بیش از پایۀ نظری آزمون تی (3) است.
با توجه به اینکه روستاهای مرزی در استان خراسان رضوی با کشور افغانستان و ترکمنستان دارای مرز مشترک هستند، برای بررسی دقیقتر این موضوع اقدام به سنجش میزان رضایت از شاخصهای مورد نظر براساس نوع کشور هممرز اقدام گردید که نتایج آن در جدول زیر درج گردیده است.
جدول 4: نتایج آزمون تی در ارتباط با میزان رضایت از شاخصهای پژوهش براساس همجواری با کشور همسایه (به تصویر صفحه مراجعه شود) (یافتههای پژوهش) همانطور که نشان داده شده است در بین متغیرهای مورد مطالعه، نتایج آزمون بیانگر تفاوت در متغیر خدماتی و رفاهی در روستاهای هممرز با کشور افغانستان و ترکمنستان است.
برای بررسی رابطه بین تمایل به مهاجرت و متغیر امنیت روستاهای مرزی میزان رضایت از شرایط زندگی از ضریب همبستگی استفاده شده است.
اگرچه میزان رضایت از شاخصهای کیفیت زندگی در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، خدماتی، رفاهی ، سیاسی و امنیتی در سطح بالایی است، اما پیگیری مستمر نیازها و تغییرات آن برای برطرف نمودن نیازهای روستاییان و فراهم نمودن بستری برای برآورده نمودن نیازهای روستاییان از مسائل مهم و ضروری جهت استمرار امنیت و آرامش در مناطق مرزی مورد مطالعه است.