چکیده:
هدف این نگارش، بررسی نقش عشایر بختیاری در بازدارندگی دشمن در منطقه چهارمحال و بختیاری از دیدگاه پدافند غیرعامل است. براین اساس، پرسش اصلی این است که نقش عشایر بختیاری در ایجاد بازدارندگی دشمن و تامین امنیت جغرافیایی استان چهارمحال و بختیاری در برابر تهدیدها و تهاجم های دشمن چیست؟ برای پاسخ به این پرسش ، فرضیه «عشایر بختیاری به لحاظ برخورداری از ویژگیهای خاص قومی- قبیلهای، فرهنگی، مذهبی، وابستگی سرزمینی و آشنایی کامل با نقاط راهبردی استان، در ایجاد بازدارندگی دشمن و تامین امنیت جغرافیایی استان نقش دارند.» مطرح شد و برای اثبات یا رد آن، علاوه بر استفاده از منابع کتابخانهای، پرسشنامهای شامل 40 سوال طراحی و اجرا شد؛ برای تحلیل پاسخهای بهدست آمده نیز از آزمون T با سطح اطمینان 95 درصد استفاده شد. نتیجه به دست آمده از اطّلاعات کتابخانهای و تجزیهوتحلیل پرسشنامهها بیانگر این بود که عشایر بختیاری بهدلیل یکپارچگی در پیروی از مکتب تشیّع و ولایتپذیری، تعلّق سرزمینی، آشنایی و حضور در نقاط سخت و صعبالعبور استان، سلحشوری، پایبندی به رسوم قبیلهای، حرفشنوی از بزرگان و ریشسفیدان خود و پیروی از دولت مرکزی، نقش مثبت و سازندهای در بازدارندگی دشمن در تعرض به منطقه و استان دارند و از این رو سرمایه انسانی ارزشمندی برای تامین امنیت منطقه قلمداد می شوند.
خلاصه ماشینی:
در این راستا چگونگی بهره جستن نظام سیاسی جامعه، از قدرت و توان ایلات و عشایر ازجمله عشایر بختیاری، بهعنوان بخش ویژهای از سرمایههای مردمی، درگرو پی بردن به توان و قابلیتها و همچنین نقش و کارکرد این قشر و استفاده بهینه از تواناییهای بالقوه آنها در همه زمینهها بهویژه در ایجاد بازدارندگی در دشمن و تأمین امنیت جامعه، است.
وابستگیهای قومی- قبیلهای در عشایر بختیاری و استحکام روابط، آدابورسوم بومی و ارزشی حاکم بین آنها، یکپارچگی در پیروی از مذهب تشیع و ریشه عمیق وابستگی آنها به منطقه چهارمحال و بختیاری، در قلب ایران اسلامی، در قالب یک هنجار دائمی و نهادینهشده بروز و ظهور پیدا کرده، که همه این موارد باهم سرمایه اجتماعی قابل اتکایی برای برخورد با مشکلات جامعه و رفع ناهنجاریهای احتمالی، افزایش پایداری در برابر دشمن، ایجاد بازدارندگی در او و درنتیجه تأمین امنیت را تشکیل داده است.
با توجه به یافتههای پژوهش و ازآنجاکه استفاده بهینه از امکانات و تواناییهای بالقوه و بالفعل افراد جامعه ازجمله عشایر بختیاری، در حوزه پدافند غیرعامل، بهمنظور ایجاد بازدارندگی دشمن در اجرایی کردن تهدیدهایش، از کارآمدترین شیوههای معمول است، بنابراین شایسته است، به تواناییهای عشایر بختیاری برای تحقق این امر توجه ویژه شود و در جهت همراستایی آنها با اهداف نظام اسلامی، برنامهریزی شود؛ بنابراین پیشنهادهایی بهشرح زیر ارائه می شود: 1- استفاده منطقی و خردمندانه از ظرفیتهای موجود عشایر (بختیاری و غیره)، برای ایجاد بازدارندگی دشمن و تأمین امنیت جغرافیایی، از دید پدافند غیرعامل.