چکیده:
از ﻣﯿﺎن اﻧﻮاع رواﺑﻂ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﮐﻪ در ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ، ﺑﻪ راﺑﻄﻪ واﻟﺪﯾﻦ و ﻓﺮزﻧﺪان ازدواج ﮐﺮده ﮐﻪ راﺑﻄﻪای در دوره ﺑﺰرﮔﺴﺎﻟﯽ اﺳﺖ، ﮐﻤﺘﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻟﺬا، در ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ اﻧﺴﺠﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ_ﮐﻪ اﺷﺎره دارد ﺑﻪ ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﻣﯿﺎن واﻟﺪﯾﻦ و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺰل ﭘﺪری را ﺗﺮک ﮐﺮده و زﻧﺪﮔﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺧﻮد را ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎده اﻧﺪ_ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﻪ ﺑﻌﺪ از اﺑﻌﺎد اﻧﺴﺠﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ (اﻧﺴﺠﺎم ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﯽ، اﻇﻬﺎری، ﺳﺎﺧﺘﺎری) ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ روش ﭘﯿﻤﺎﯾﺶ، اﺑﺰار ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ، روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی ﺧﻮﺷﻪای و ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪای ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ 256 ﻧﻔﺮ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺮزﻧﺪان ازدواج ﮐﺮده 20 ﺗﺎ 60 ﺳﺎﻟﻪی ﺳﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ از ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان اﺳﺖ، ﺑﻪ اﺟﺮا درآﻣﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان اﻧﺴﺠﺎم ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﯽ و اﻇﻬﺎری در ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎی ﺗﻬﺮاﻧﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ و از ﻣﯿﺎن ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎی اﻧﺴﺠﺎم ﺳﺎﺧﺘﺎری، ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﻮﻟﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﻧﺴﺠﺎم ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﯽ راﺑﻄﻪ داﺷﺘﻪاﻧﺪ؛ ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻼﻣﺘﯽ واﻟﺪﯾﻦ و ﻓﺮزﻧﺪان ازدواج ﮐﺮده، ﺑﺎ اﻧﺴﺠﺎم ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﯽ و ﻧﯿﺰ اﻧﺴﺠﺎم اﻇﻬﺎری راﺑﻄﻪ ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﻮدﻧﺪ؛ در اداﻣﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ واﻟﺪﯾﻨﯽ ﻓﺮزﻧﺪان ازدواج ﮐﺮده (واﻟﺪﯾﻦ ﺑﻮدن ﻓﺮزﻧﺪان ازدواج ﮐﺮده) ﺑﺎ ﻫﺮ دو اﻧﺴﺠﺎم ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﯽ و اﻇﻬﺎری راﺑﻄﻪ داﺷﺖ. ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ رﮔﺮﺳﯿﻮﻧﯽ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ 33,4 درﺻﺪ از ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻧﺴﺠﺎم ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﯽ و 20,5 درﺻﺪ از وارﯾﺎﻧﺲ اﻧﺴﺠﺎم اﻇﻬﺎری ﺑﻪواﺳﻄﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﺷﺪه اﻧﺪ.
خلاصه ماشینی:
مطالعه انسجامهای معاشرتی، اظهاری، ساختاری و رابطه آنها با یکدیگر در خانوادههای تهرانی خدیجه سفیری 1 ، افسانه کمالی 2 ، زهرا ملا 3 تاریخ دریافت: 05/04/98 تاریخ پذیرش: 20/05/98 کد مقاله: 53393 چکـیده از میان انواع روابط خانوادگی که در تحقیقات جامعهشناسانه مورد بررسی قرار گرفتهاند، به رابطه والدین و فرزندان ازدواج کرده که رابطهای در دوره بزرگسالی است، کمتر توجه شده است.
نتایج نشان دادند که میزان انسجام معاشرتی و اظهاری در خانوادههای تهرانی بالاتر از حد متوسط است و از میان مولفههای انسجام ساختاری، میتوان گفت که فاصله جغرافیایی و متغیر ترتیب تولد تنها با انسجام معاشرتی رابطه داشتهاند؛ همچنین متغیر وضعیت سلامتی والدین و فرزندان ازدواج کرده، با انسجام معاشرتی و نیز انسجام اظهاری رابطه برقرار نمودند؛ در ادامه متغیر وضعیت والدینی فرزندان ازدواج کرده (والدین بودن فرزندان ازدواج کرده) با هر دو انسجام معاشرتی و اظهاری رابطه داشت.
بر همین اساس میتوان گفت که روابط میان فرزندان و والدین بعد از ازدواج با تحولاتی همراه است که این تحولات میتواند با افزایش میانگین سن ازدواج، و نیز گرایش به نومکانی زوج جدید، مورد توجه جدی قرار بگیرد.
پنج بعد از این ابعاد گرایشهای رفتاری 1 ، عاطفی 2 و یا شناختی 3 والدین_فرزند ازدواج کرده را نسبت به هم بازتاب میکنند و عنصر ششم از انسجام خانوادگی، به فرصتهای ساختاری مربوط میگردد که تعامل خانواده را هدف قرار داده و به معنی توانایی افراد برای کنش و واکنش است (بنستون و روبرت، 1991: 857-856).