چکیده:
در حال حاضر در کشور ما در بخش کشاورزی، نظام های بهره برداری مختلفی وجود دارد. شاید بتوان گفت شرکت های تعاونی تولید روستایی ، شرکت های کشت و صنعت ، شرکت های سهامی زراعی ، شرکت های تعاونی روستایی و عشایری ، تعاونی های تولید مشاع ، بزرگ مالکان جدید و در ایران است که از سال 19٤1 شکل گرفت . اصلاحات ارضی خرده مالکان ، همگی از پیامدهای اصلاحات ارضی عملا موجب قطعه قطعه شدن اراضی زراعی گردید و دولت برای رفع این مشکل و سازماندهی اراضی خردشده، تشکیل شرکت های مختلف از جمله تعاونی های تولید روستایی را ترویج نمود. این گونه تعاونی ها با توجه به احترام به مالکیت اعضا و همچنین تصمیمات اتخاذ شده در چارچوب اساسنامه توسط اعضا و همچنین احترام به فعالیت اعضا در حوزه کاری خود بیشتر از دیگر شرکت ها و شرکت های تعاونی اهمیت پیدا کرده و مورد استقبال کشاورزان واقع شده است. تشکیل تعاونی های تولید روستایی در نواحی روستایی اثرات اقتصادی ،اجتماعی، محیطی و سیاسی را به دنبال دارد. ضرورت واهمیت و نقش این گونه تعاونی ها در اقتصاد و توسعه روستایی بر کسی پوشیده نیست و تشکیل تعاونی های تولید روستایی مزایایی را برای مردم مناطق روستایی در پی دارد. از طرفی پایین بودن سرمایه اولیه شرکت ها در بدو تاسیس ، تلاش دولت بیشتر در حوزه تشکیل تعاونی های تولید روستایی و بستر سازی و آگاهی رسانی به کشاورزان مناطق مختلف برای تشکیل تعاونی به میل و خواست کشاورزان ، ضعف مدیران و باور ضعیف کشاورزان به تشکیل تعاونی و کار گروهی در شرکت های تعاونی تولید روستایی ، از جمله تنگناهایی است که این قبیل تعاونی ها با آن دست به گریبان هستند. این مقاله که به روش مروری و با استفاده از منابع مکتوب و اسناد کتابخانه ای تدوین شده ، تلاش دارد به بررسی تعاونی های تولید روستایی از جنبه های مختلف پرداخته، چالش
های آنها را بیان و راهکارهای لازم را ارائه نماید.
خلاصه ماشینی:
بر اساس ماده یک قانون تعاونی نمودن تولید و یکپارچه شدن اراضی در حوزه عمل شرکت های تعاونی تولید روستایی، هدف از تاسیس این شرکتها حداکثر بهره برداری از منابع آب و خاک کشور از طریق احداث شبکه های نوین آبیاری و تسطیح اراضی مزروعی ، احداث راه ارتباطی بین دهات و آشنا نمودن اعضای شرکتهای تعاونی مزبور با اصول و شیوه های جدید کاشت، داشت و برداشت و استفاده صحیح از وسایل و ماشین آلات کشاورزی متناسب با شرایط محلی و با رعایت نظام تعاون و احیای اراضی بایر مسلوب المنفعه و موات واقع در منطقه عمل شرکت های مزبور یا مجاور آن بود (دربان آستانه و رضوانی ، 1394) .
شرکت تعاونی تولید روستایی : شرکت تعاونی تولید نوعی نظام بهره برداری است در شکل حقوقی یک تشکل اقتصادی تولید کشاورزی، غیر دولتی که از مدیریتی نسبتا علمی و تخصصی برخوردار است و با اتکاء به نیروی مردمی ( اعضا) و با تصمیمات مشارکت جویانه از طریق مجامع عمومی و هیئت مدیره ، ضمن حفظ اصل مالکیت و در نتیجه با انگیزه های فردی و خانوادگی تأسیس شده و فعالیت می نماید ( نیک نژاد و اللهیاری ، 1391) .
) موفق بوده اند و می توان گفت که نظام بهره برداری تعاونی در قالب شرکت های تعاونی تولید روستایی، یکی از عوامل اساسی توسعه کشاورزی و به تبع آن توسعه روستایی است ( روستا و نیک منش ، 1395 ).