چکیده:
دوران تیموری امکان یکپارچه کردن دستاوردهای مکاتب گوناگون نقاشی ایرانی به وجود آمد. تیمور نخبهترین هنرمندان
و صنعتگران را از شهرهای گوناگون به سمرقند پایتخت موردعلاقهاش فراخواند و حضور اسکندر سلطان و ابراهیم سلطان
در شیراز زمینه را برای بروز دوباره ویژگیهای دیداری مکتب شیراز (سده ۸) فراهم ساخت. در میان آثار بجای مانده از
این مکتب کتاب خاوران نامهی ابن حسام خوسفی از جایگاه ویژهای برخوردار است که نگارههای آن نشانگر شاخصههای
تصویری این مکتب هست. هدف اصلی این تحقیق شناسایی, گردآوری و تحلیل شاخصههای نگارگری دوره مکتب شیراز
(سده ۹ ترکمنان) پا نگاه ویژه به کتاب خاوران نامه میباشد. این تحقیق با این پرسش آغاز گردیده است که «شاخصهها و
ویژگیهای بارز نگارگری مکتب شیراز (سده ٩ مق) کدام است و نگارههای کتاب خاوران نامه دارای کدام ویژگیهای
سبکی میباشد؟، روش تحقیق تحلیلی-توصیفی است و به این منظور ابتدا به جمعآوری منابع تاریخی و دیگر اطلاعات
لازم پرداخته سپس به تحلیل این اطلاعات پرداخته است. بهعنوان نتیجه میتوان به این نکته اشاره کرد که سرهای
شعلهگون افراد شاخص نقاشی شده در اکثر نگارهها از مشخصههای اصلی نگارههای کتاب خاوران نامه میباشد که نشان
از جایگاه و قداست افراد دارد. روش گردآوری اطلاعات میدانی، استفاده از منابع مکتوب» کتابخانهای و همچنین شبکه
جهانی اطلاع رسانی (اینترنت) بوده است.
خلاصه ماشینی:
هدف اصلي اين تحقيق شناسايي، گردآوري و تحليل شاخصه هاي نگارگري دوره مکتب شيراز (سده ٩ ترکمنان ) با نگاه ويژه به کتاب خاوران نامه مي باشد.
به عنوان نتيجه مي توان به اين نکته اشاره کرد که سرهاي شعله گون افراد شاخص نقاشي شده در اکثر نگاره ها از مشخصه هاي اصلي نگاره هاي کتاب خاوران نامه مي باشد که نشان از جايگاه و قداست افراد دارد.
از آثار معروف اين دوران (شاهنامه ابراهيم سلطان ، گلچين اسکندر سلطان و خاوران نامه ) در شيراز مصور شده اند و به خوبي نشان مي دهند که دستاوردهاي مکتب جلايري چه تأثيرات عميقي در اعتلاي نقاشي اين دوران داشته است .
مکتب شيراز ترکماني نيز داراي ويژگي هاي تصويري خاص خود مي باشد که نگاره هاي کتاب خاوران نامه به عنوان نقطه اوج اين مکتب مورد تحليل اين پژوهش واقع شده است .
(جدول شماره ١) در اين ميان خاوران نامه داراي جايگاه ويژه و خاص مي باشد که مطالعه ساختار و محتوي نگاره هاي آن ، ما را در شناخت هر چه بيشتر ويژگي و خصوصيات سبک نگارگري شيراز سده ٩ ياري ميکند.
اغلب نگاره هاي خاوران نامه با موضوع نبرد و جلوه هاي آن مصور گشته که از اين ميان آنچه با محتوي ودرون مايه اصلي داستان هاي اين حماسه در ارتباط است ؛ صحنه هايي مي باشد که حضرت علي(ع ) در حال از بين بردن نيروهاي اهريمني نقاشي شده اند.