چکیده:
شهدای نینوا، دردانههای حیات و از بهترین و وفادارترین اصحاب سیدالشهدا(ع) بودند که در
طول زمان و به علت تکیه بر منابع بی اعتبار یا ضعیف، نامهای فراوانی به آنها افزوده شده
است که میتوان آنها را به چند گروه تقسیم کرد . ۱. افرادی که از اساس وجود خارجی نداشتند.
۲. دشمنان اهل بیت که هم عصر امام حسین(ع) بودند و نامشان در شمار شهدای کربلا ضبط
شده است. ۳. افرادی که روز عاشورا در لشکر ابن سعد حضور داشتند، ولی به مرور زمان نام
برخی از آنها جزء شهدای کربلا ضبط شده است . ۴. کسانی که در لشکر امام حسین(ع) حضور
داشتند، اما به علت اسارت یا جراحت، قبول کردن امان نامه از دشمن یا فرار از میدان جان
سالم به در بردند و با این وجود نام برخی از آنها در شمار شهدای کربلا ضبط شده است. از
همین روی شناخت هویت و تعداد اصحاب سیدالشهداء(ع) و تعیین نام شهدای کربلا و تمییز
آن از سایرین، امری لازم و ضروری است.
خلاصه ماشینی:
خامسا: عمار دهنی نقل کرد: در لشکر امام حسین )ع ( ٤٥ اسب سوار حضور داشتند؛ حال آنکه به تصریح أبومخنف )١٥٧ق ( ،بلاذری)٧٩٢ق (، دینوری)٢٨٢ق (، یعقوبی)٨٤٢ق ( طبق یک نقل ، طبری)٣١٠ق ( طبق یک گزارش ، طبری شیعی)قرن چهارم ( ،شیخ مفید)٤١٣ق (، مسکویه )١٢٤ق (، فتال )٥٠٨ق (، طبرسی)٥٤٨ق (، خوارزمی)٥٦٨ق (، إبن جوزی)٥٩٧ق (، إبن أثیر)٦٣٠ق ( ،إبن عدیم )٦٦٠ق (، نویری)٧٣٣ق (، إبن کثیر)٧٧٤ق (، مقریزی)٨٤٥ق ( روز عاشورا ٢٣ اسب سوار در لشکر سیدالشهداء)ع ( حضور داشتند)أبومخنف ،١٣٦٤: ص ١١٣.
در هر صورت طبق گزارش چهارم امام حسین )ع ( همراه ٧٨ تن از اصحاب و اهل بیتش به محاصرهی لشکر ابن سعد در آمدند و علی رغم آنکه گزارش فوق توسط چهار تن از بزرگان قبل از قرن پنجم یعنی ابومخنف )١٥٧ق (، دینوری)٢٨٢ق ( ،طبری)٣١٠ق (، شیخ مفید)٤١٣ق ( نقل شده ، اما با این وجود توان مقابله با گزارش پنجم که شامل سه گزارش در مورد تعداد اصحاب ، شهدا و سرهای از تن جدا است را ندارد، افزون بر آنکه کسانی که این گزارش را نقل کردند، گزارش پنجم را نیز نقل کردند و در صورت تعارض میان این دو گزارش ، نقل پنجم بخاطر تعدد و تقدم منابع ارجح از گزارش چهارم است .
در گزارش سوم أبومخنف )١٥٧ق (، بلاذری)٧٩٢(، دینوری)٢٨٢ق (، طبری)٣١٠ق (، شیخ مفید)٤١٣ق (، طبرسی)٥٤٨ق ( ،خوارزمی)٥٦٨ق (، إبن نما) ٦٤٥ق (، إبن عدیم )٦٦٠ق (، إبن حاتم )٦٦٤ق (، إبن کثیر)٧٧٤ق (، إبن دمشقی)٨٧١ق ( و العینی)٨٥٥ق ( بیان کردند: روز عاشورا ٢٧ سر اصحاب جدا و به کوفه فرستاده شد)أبومخنف ،١٣٦٤: ص ٠٤٢.