چکیده:
مقدمه و هدف: بسیاری از ساکنان روستاهای ساحلی به فعالیتهای ماهیگیری مشغولاند. ماهیگیری کوچکمقیاس در سواحل مکران، منبع مهم اشتغال، درآمد و تغذیه برای روستاهای ساحلی است که ویژگیها و آثار آن بهخوبی بررسی نشده است. هدف پژوهش، شناخت میزان تأثیرگذاری فعالیتهای ماهیگیری بر شاخصهای مختلف توسعة اجتماعی و اقتصادی خانوارهای ساکن در روستاهای منطقه است. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر پیمایش است که در آن برای گردآوری دادهها از دو روش بررسیهای اسنادی و پژوهشهای میدانی (مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه) استفاده شده است. جامعة آماری پژوهش شامل ماهیگیران ساکن در روستاهای ساحلی شهرستان جاسک است که از میان آنها نمونهای مرکب از 350 ماهیگیر به روش تصادفی انتخاب شد و با بهرهگیری از انجام مصاحبه و تکمیل پرسشنامه مطالعه شدند. آلفای کرونباخ برای گویههای اقتصادی 71/0 و برای گویههای اجتماعی 78/0 به دست آمد که حاکی از پایایی پذیرفتة پرسشنامه است. برای تحلیل دادههای گردآوریشده با نرمافزار SPSS، دو روش آماری توصیفی و استنباطی به کار رفته است. یافتهها: نتایج پژوهش نشان میدهد از دیدگاه ماهیگیران ساکن در نقاط روستایی منطقه بهطورکلی نقش فعالیتهای ماهیگیری در شاخصهای توسعة اجتماعی و اقتصادی چشمگیر، متفاوت و مثبت ارزیابی میشود. اصالت و ارزش: توجه به فعالیتهای ماهیگیران بهمنزلة قشری آسیبپذیر و کمتر شناختهشده، نوآوری و امتیاز مقاله است. نتایج بهدستآمده از پژوهش برای انجام پژوهشهای آینده، برنامهریزی، سیاستگذاری، مدیریت، حفاظت و پایداری ماهیگیری کوچکمقیاس مهم است.
خلاصه ماشینی:
یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد از دیدگاه ماهیگیران ساکن در نقاط روستایی منطقـه بـه طـورکلی نقـش فعالیـت هـای ماهیگیری در شاخص های توسعه اجتماعی و اقتصادی چشمگیر، متفاوت و مثبت ارزیابی می شود.
در حالی کـه تفـاوت هـایی در تعریف ماهیگیری کوچک مقیاس در جهان وجود دارد، تعدادی از ویژگیهای مشترک آن به این شرح است : اسـتفاده از گونه ها و انواع متعدد شناورها، ادوات و روش ها، سرمایه گذاری کم و استفاده کمتر از ادوات سرمایه بر، استفاده از نیروی انسانی زیاد (کاربر)، گسترده بودن مراکز تخلیه به ویژه در جوامع کوچک ، فصلیبودن شغل و درآمد ماهیگیری که بیشتر با سایر فعالیت های اقتصادی تکمیل میشود، مهارت کم برای ورود به آن ، عرضه تولید به بازارهای محلـی و مصرف معیشتی و قدرت محدود ماهیگیران برای ورود به بازارهای تجاری؛ البته صادرات در بعضـی از آنهـا طـی یکی، دو دهـه اخیـر افـزایش یافتـه اسـت (٢٠ :٢٠٠١ ,Charles ;٢٢٨ :١٩٨٢ ,Panayotou).
در ایـن آزمـون ، فرضـیه هـای ٣ ≥μ :H٠ و ٣ (رجوع شود به تصویر صفحه) میزان معناداری شاخص ها در سطح ٩٩%؛ منبع : مطالعات میدانی نگارنده براساس نتیجه به دست آمده ، تفاوت بین t به دست آمده و t حد متوسط در سطح ٩٩درصد معنادار و t به دست آمده بیش از حد متوسط است ؛ بنابراین نقش فعالیت های ماهیگیری در توسعه اجتماعی و اقتصادی مثبت اسـت و امکـان تعمیم نتایج حاصل از این آزمون با ٩٩درصد اطمینان به جامعه آماری وجود دارد.