چکیده:
بنزین یکی از مهمترین فرآوردههای نفتی کشور محسوب میشود که در قیاس با متوسط منطقهای و جهانی دارای مصرف بسیار بالایی بوده و تمهیدات جدی جهت بهبود کارائی مصرف آن در کنار سایر سیاستهای اقتصادی از جمله سیاستهای قیمتی، امری ضروری محسوب میشود. با توجه به اینکه بهبود کارائی انرژی توأم با شکلگیری اثر بازگشتی است لذا بیتوجهی یا کمتوجهی به اثر بازگشتی منجر به ناکارآمدی یا کمکارامدی سیاستهای بهبود کارائی خواهد شد. هدف اصلی مقاله حاضر این است که عوامل موثر بر اثر بازگشتی «بنزین» و «سایر فرآوردههای نفتی» را بصورت کمّی تبیین کرده و اثر بازگشتی بخشی را به اثرات جانشینی و تولیدی تفکیک کند. نتایج با بکارگیری مدل CGE نشان میدهند که اولاً اثر بازگشتی مربوط به "بنزین" و "سایر فرآوردههای نفتی" در همه بخشهای اقتصاد از جمله زیربخشهای حملونقل، مثبت است ثانیاً بخشهای تولیدی که بیشترین سهم از کل مصرف بنزین کشور را دارند، عوامل اصلی در شکلگیری اثر بازگشتی بوده و سهم بیشتری از اثر بازگشتی گستره اقتصاد را به خود اختصاص دادهاند. ثالثاً تجزیه اثر بازگشتی در سطح فعالیت-های تولیدی حاکی از تسلط مکانیزم اثر جانشینی بر مکانیزم اثر تولیدی در شکلگیری اثر بازگشتی بخشی در کوتاهمدت است.
Gasoline is one of the most important oil products in the country, which has a very high consumption in comparison with the regional and global average, and serious measures are needed to improve its consumption efficiency along with other economic policies, including price policies. Considering that the improvement of energy efficiency is associated with the formation of a rebound effect, the neglect of the rebound effect will lead to inefficiencies of efficiency improvement policies. The main objective of this paper is to explain quantitatively the factors affecting the rebound of "gasoline" and "other petroleum products" and to differentiate the rebound effect to substitutions and productive effects. The main results of the implementation of the model show that, first, the rebound effect of "gasoline" and "other petroleum products" is positive in all sectors of the economy, including transport sub-sectors. Secondly, the manufacturing sectors that account for the largest share of total gasoline consumption in the country are the main factors in the formation of a rebound effect and have a larger share of the rebound effect of the economy. Third, the decomposition of the rebound effect on the level of production activities indicates that the mechanism of substitution effect on the mechanism of the productive effect is dominant in the formation of a partly rebound effect in the short run.
خلاصه ماشینی:
تجزیه اثر بازگشتی ناشی از بهبود کارآیی مصرف بنزین به اثرات جانشینی و تولیدی با تأکید بر بخش حملونقل: مدل CGE موسی خوشکلام خسروشاهی 1 چکیده بنزین یکی از مهمترین فرآوردههای نفتی کشور محسوب میشود که در قیاس با متوسط منطقهای و جهانی، دارای مصرف بسیار بالایی بوده و تمهیدات جدی جهت بهبود کارآیی مصرف آن در کنار سایر سیاستهای اقتصادی از جمله سیاستهای قیمتی، امری ضروری محسوب میشود.
در ایران نیز مطالعات مختلفی در این زمینه انجام گرفته، اما مقاله حاضر، متفاوت از مطالعات قبلی است؛ زیرا علاوه بر اندازهگیری اثر بازگشتی ناشی از بهبود کارآیی 5 درصد در مصرف بنزین بخشهای اقتصادی (از جمله بخش حملونقل و زیربخشهای آن) و اجزای تقاضای نهایی، تلاش میشود تا اثر بازگشتی مربوط به هر کدام از بخشهای تولیدی به اثرات جانشینی و تولیدی 2 تفکیک شود؛ زیرا بدین ترتیب، میتوان ارزیابی کرد که چه بخشی از افزایش مصرف بنزین ناشی از جانشین کردن بنزین با سایر فرآوردههای نفتی بوده، و چه بخشی نیز ناشی از گسترش سطح تولید فعالیتهای اقتصادی از جمله حملونقل است.
"/> (2018) ، اثر بازگشتی ناشی از بهبود کارآیی انرژی صنعتی را برای کشور چین محاسبه کرده و تجزیه اثر بازگشتی گستره اقتصاد را به دو بخش تولیدی و تقاضای ن Gately Allan et al.
Freire Thomas & Azevedo Koesler et al.
حالتهای مختلف بهبود کارآیی انرژی در بخشهای تولیدی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مأخذ: ماتریس حسابداری اجتماعی و محاسبات تحقیق جدول (7)، نشاندهنده اثر بازگشتی گستره اقتصاد مربوط به «بنزین» و «سایر فرآوردههای نفتی» در نتیجه بهبود 5 درصدی کارآیی مصرف آنها است.