چکیده:
در این مقاله، الگویی برای شناسایی عوامل موثر بر فرار مالیاتی ایران با تاکید بر توسعه مالی طی دوره زمانی 1357 تا 1393 معرفی و برآورد شده است. جهت تخمین مدل از روش خود توضیح با وقفههای گسترده (ARDL) استفاده شده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که نخست رابطه بلندمدتی میان فرار مالیاتی با متغیرهای توضیحی (توسعه مالی، نرخ باسوادی، اندازه دولت و سهم ارزش افزوده بخش صنعت از GDP) وجود دارد. دوم توسعه مالی، تاثیر منفی و معنیداری (در کوتاهمدت و بلندمدت) بر فرار مالیاتی دارد؛ به این معنا که با افزایش توسعه مالی، فرار مالیاتی کاهش مییابد که با انتظارات نظری سازگار است. سوم نرخ باسوادی و سهم ارزش افزوده بخش صنعت از GDP و اندازه دولت اثر منفی و معنیداری بر فرار مالیاتی دارند و با افزایش هر یک، فرار مالیاتی کاهش مییابد. همچنین متغیرهای درآمد سرانه و پیچیدگی مالیاتی دارای تاثیر معناداری بر فرار مالیاتی نبودند.
The purpose of this paper is to identify factors affecting tax evasion with emphasis on financial development. For this purpose, we estimate an ARDL model for the period 1978 to 2014. Our results show that, at first, there is a long-run relationship between tax evasion and explanatory variables (financial development, literacy rate, government size and industry value added (%GDP). Secondly, financial development has a significant negative effect (in short-run and long-run) on tax evasion. In other words, higher financial development leads to lower tax evasion. This finding is consistent with the theoretical expectation. Thirdly, literacy rate, government size and industry value added (%GDP) have a significant negative effect on tax evasion. That means tax evasion is decreases by increasing each of them. Also, the variables of GDP per capita and tax complexity did not have a significant effect on tax evasion.