چکیده:
امروزه بیشتر افراد جامعه زمان زیادی از شبانه روز را به تماشای برنامه های ماهواره ای اختصاص می دهند. مساله برنامه های ماهوارهای بعنوان ابزار هجوم فرهنگی و تاثیر آن بر رفتار و اعتقادات و باورهای مردم یکی از مهمترین دغدغه های اغلب جوامع جهان سوم است. جهانی شدن که در بستر فناوری ارتباطات و انقلاب اطلاعات موجب کمرنگ تر شدن مرزهای مکانی و زمانی شده، موجد بسط ارزش های فردی در میان فرهنگ هایی است که امکان ارائه بیشتر این ارزشها را در جهان دارند. شبکه های ماهواره های تلویزیونی از مهمترین ابزار ترویج این قبیل ارزشهای فرهنگی در گستره جوامع هستند. در دو دهة گذشته، شاهد تحقق فرایندی مستمر و شتاب آلود در عرصة نوآوری فناورانه در شیوه های ارتباطات بوده ایم. فرایندی که در نزد جبرگرایان تکنولوژیکی به عنوان سومین انقلاب ارتباطی بزرگ پس از خط و چاپ شناخته شده و چیزی نیست جز انقلاب رسانه های الکترونیک. از میان این نوآوری های رسانه ای جدید، می توان از کامپیوترهای خانگی، ویدئو، ماهواره، پست الکترونیکی، تلویزیون کابلی و تلویزیون تعاملی نام برد. به دلیل پیامدهای سیاسی- اجتماعی این رسانه ها در سطح بین الملل، برخی از این نوآوری ها همچون ویدئو، تلویزیون های ماهوارهای و اینترنت موضوع بحث ها و جدال های داغی در میان پژوهش گران و دست اندرکاران عرصة رسانه ها، هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه واقع شده است. مساله برنامه های ماهوارهای بعنوان ابزار هجوم فرهنگی و تاثیر آن بر رفتار و اعتقادات و باورهای مردم یکی از مهمترین دغدغه های اغلب جوامع متاسفانه جهان سوم است. یورگن هابرماس یکی از مهمترین نظریه پردازان انتقادی، بر اهمیت ظهور ماهواره و اطلاعات دیجیتالی و تاثیر آن بر فرآیند جهانی
شدن تاکید کرده است به نظر وی جهانی شدن اقتصاد بوده اما در عرصه های فرهنگی نیز گرایش به
تولیدات فرهنگی خاص کرده اند وکه به نوعی همسانی در فرهنگ ها را به دنبال داشته است. از میان
حوزه های فرهنگی که می تواند مشمول این تهاجم فرهنگی و جنگ نرم علیه کشورهای مسلمان بویژه ایران باشد دین، ارزش ها، وحوزه اعتقادی و مذهبی مردم است. مقاله حاضر به بررسی دلایل و توجیهات
گرایش به تماشای کانال های ماهواره ای در ایران می پردازد.
خلاصه ماشینی:
همچنين از طريق اين شبکه غول آسا، در هر لحظه مخاطب مي تواند با توجه به سليقه و نياز خود، يک يا چند فيلم سينمايي جذاب يا سريال زيبا را برگزيده و آن را ببيند؛ جالب آنکه در حال حاضر، بسياري از ٣٤ / فصلنامه تحقيقات جديد در علوم انساني، دوره جديد، شماره هجدهم ، تابستان ١٣٩٨ * * * * * شبکه هاي ماهواره اي فارسي زبان ، با توجه به نيازشان براي گسترش گروه مخاطبين به راه هاي گوناگون و با مورد توجه قرار دادن برخي حداقل ها، تلاش ميکنند تا برنامه را به گونه اي آماده پخش سازند که براي گستره وسيعي از خانواده هاي ايراني با سلايق ، سطوح گوناگون فرهنگي و اعتقادي قابل مشاهده باشد و براي رسيدن به اين هدف با حذف برخي صحنه هاي نامناسب و يا بهره گيري از برخي علايم هشداري ـ که سن مطلوب مخاطب هر برنامه را مشخص نمايد ـ عمل مي کنند؛ اين يعني حق انتخاب !
گرچه اين مساله تبعات فراواني دارد، اما عده اي بر اين باورند که شبکه هاي داخلي مورد پسند عامه مردم نيست و به اين دليل روز به روز گرايش افراد به ماهواره افزايش مييابد، تا جايي که بسياري از خانواده ها شبکه هاي داخلي را به کل قطع کرده و همراه رسانه هاي فراگير بيگانه شده اند و آنچه در اين ميان برجسته ميشود ضعف کارکرد تلويزيون ايران است که در ٣٨ / فصلنامه تحقيقات جديد در علوم انساني، دوره جديد، شماره هجدهم ، تابستان ١٣٩٨ * * * * * مخاطب شناسي ضعف عمده دارد.