چکیده:
بررسی و تبیین سهم منابع قدرت (قدرت اقتصادی، قدرت سیاسی، قدرت اجتماعی- فرهنگی، قدرت نظامی، قدرت سرزمینی، قدرت علمی و فناوری، قدرت فرامرزی و قدرت فضایی) در قدرت ملی و ترکیب مناسب آنها، همواره از دغدغه های فکری دانشمندان جغرافیای سیاسی، روابط بین الملل و ... بوده است؛ بنابراین در این تحقیق تلاش گردید تا عوامل مؤثر در قدرت ملی و تبیین روابط میان آنها شناسایی و مورد بررسی قرار گیرد. پس از بررسی های جامع و علمی صورت پذیرفته، در نهایت مؤثرترین عوامل در قدرت ملی کشورهای منتخب با توجه به میزان و شدت هر یک از آنها به ترتیب: قدرت نظامی (میزان: بسیار بالا& شدت: 93/0)، قدرت فضایی (میزان: بالا& شدت: 84/0)، قدرت فرامرزی (میزان: بالا& شدت: 80/0) و قدرت اقتصادی (میزان: بالا& شدت: 78/0) تشخیص داده شد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و روش تحقیق مرتبط با آن با روش همبستگی انطباق دارد. جامعة آماری تحقیق عبارت است از استادان با رتبة علمی استاد، دانشیار، استادیار و مربی که در تخصص ها و گرایش های علمی مرتبط با علوم نظامی، مدیریت راهبردی، علوم اجتماعی، جغرافیای سیاسی و علوم اقتصادی در سطح نیروهای مسلح ج.ا.ایران مشغول به خدمت می باشند. با استفاده از فرمول کوکران، حجم جامعة نمونه برابر با 133 نفر محاسبه گردید. روش نمونه گیری از جامعة آماری نیز به صورت تصادفی طبقاتی متناسب می باشد. گردآوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانهای و با استفاده از ابزارهای مطالعة اسناد و مدارک، مصاحبه با صاحبنظران و پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفته است. پایایی سؤال های پرسشنامه با استفاده از روش تنصیف عدد 89% محاسبه گردید.
Investigation and explanation of the contribution of power sources (economic power, political power, social-cultural power, military power, territorial power, scientific and technological power, cross-border power, and spatial power) in the national power and their proper composition has always been a concern for the researchers of geography, international relations and so on. Therefore, in this research, efforts were made to identify and analyze the factors affecting national power and the relationship between them. Finally, after comprehensive and scientific studies, the most effective factors in the national power of selected countries were recognized with regard to the amount and severity of each of them as the following: civil power (rate: very high and intensity: 0.93), spatial power (rate: high & intensity: 0.84), cross-border power (rate: high & intensity: 0.80) and economic power (rate: high & intensity: 0.78). The present study is applied and its related research method correlates with the correlation method. The statistical population of the research includes the tutors with academic rank of associate professors, assistant professors and trainers in the specialties and trends related to military sciences, strategic management, social sciences, geography and economics serving at the level of I.R. of Iran armed force. Using the Cochran formula, the population size of the sample was 133 individuals. The statistical sampling method is stratified random sampling. Data collection was done by using field and library methods, using documentation and records, interviewing the experts and a researcher-made questionnaire. The reliability of the questionnaire was calculated 0.89 using the bisection method.
خلاصه ماشینی:
(زرقـانی، ١٣٨٨: ٩) پرسـش هـایی کـه امـروزه درخصوص منابع قدرت (اقتصادی، سیاسـی، اجتمـاعی- فرهنگـی، نظـامی، سـرزمینی، علمی و فناوری، فرامرزی و فضایی) و میزان اهمیت هر یک از آن ها مطرح بـوده ، ایـن است که در دنیای امروز کدام یک از منابع قـدرت بیشـترین اهمیـت را داشـته و میـزان همبستگی هریک از منابع قدرت گفته شده در بالا با قدرت ملی کشورها تا چـه انـدازه است ؟ با توجه به محدودیت منابع موجود، ترکیب مناسب و مطلوب به کارگیری هریک از منابع قدرت جهت دستیابی به حداکثر قدرت ملی کشورها کدام است ؟ سنجش و اندازه گیری قدرت ملی کشورها به منظور تعیـین جایگـاه کشـور در نظـام ژئوپلیتیک جهانی و مقایسۀ قدرت کشـورها، همـواره از دغدغـه هـای جغرافیـدان هـای سیاسی، دانشمندان علوم سیاسی و روابط بین الملل بـوده اسـت .
ضرورت انجام تحقیق حاضر در این اسـت کـه در صـورت عـدم انجـام آن ، میـزان همبستگی هریک از منـابع قـدرت (اقتصـادی، سیاسـی، اجتمـاعی- فرهنگـی، نظـامی، سرزمینی، علمی و فناوری، فرامرزی و فضایی) با قدرت ملی کشورها مشخص نخواهد گردیـد و اینکـه بـا توجـه بـه محـدودیت منـابع موجـود، ترکیـب مناسـب و مطلـوب به کارگیری هریک از منابع قدرت گفته شده جهـت دسـتیابی بـه حـداکثر قـدرت ملـی کشورها ممکن نخواهد شد.