چکیده:
استفاده از فناوری های نوین از جمله اینترنت را باید هم فرصت و نیز تهدید تلقی نمود. صرف نظر از فرصت های فراهم شده، این ابزار ارتباطی می تواند کارکردی سالم و یا این که سلامت روانی و جسمانی کاربران از جمله دانشجویان را با تهدید روبه رو سازد. هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت اعتیاد به اینترنت و نقش پیش بینی کننده آن در سلامت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه بیرجند است. روش پژوهش توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بیرجند مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 95 -96 است که از میان آنها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، تعداد 300 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش، دو پرسشنامه استاندارد اعتیاد به اینترنت یانگ IAT (1996) و پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز (1998) می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله آزمون آماری تی تک نمونه ای، واریانس یک طرفه، همبستگی، تی مستقل و رگرسیون در سطح معنادار P=<0/05 بررسی شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که بین اعتیاد به اینترنت و سلامت اجتماعی دانشجویان رابطه معنادار منفی وجود دارد و از زیرمقیاس های سلامت اجتماعی، زیرمقیاس های پذیرش اجتماعی، یکپارچگی اجتماعی و انطباق اجتماعی با استفاده از اینترنت، رابطه معناداری در جهت معکوس نشان دادند. هم چنین بین اعتیاد به اینترنت و سلامت اجتماعی دختران و پسران، تفاوت معناداری وجود دارد. با توجه به نتایج می توان گفت اعتیاد به اینترنت، قادر به پیش بینی سلامت اجتماعی دانشجویان می باشد. هم چنین می توان گفت پدیده اعتیاد به اینترنت یک معضل برای سلامتی است که گریبان گیر افراد جامعه شده است، لذا مسوولین دانشگاه باید در امر سلامت دانشجویان مخصوصا سلامت اجتماعی آنان تلاش کرده و در زمینه فرهنگ سازی مناسب و آموزش صحیح استفاده از اینترنت و شبکه ها برنامه ریزی کنند.
خلاصه ماشینی:
همچنین میتوان گفت پدیده اعتیاد به اینترنت یک معضل برای سلامتی است که گریبانگیر افراد جامعه شده است، لذا مسؤولین دانشگاه باید در امر سلامت دانشجویان مخصوصا سلامت اجتماعی آنان تلاش کرده و در زمینه فرهنگسازی مناسب و آموزش صحیح استفاده از اینترنت و شبکهها برنامهریزی کنند.
در پژوهش حاضر نیز این پنج ملاک برای ارزیابی سلامت اجتماعی کاربران مورد استفاده قرار گرفته است که عبارتند از: یکپارچگی (انسجام) اجتماعی: منظور از یکپارچگی اجتماعی، ارزیابی یک فرد با در نظر گرفتن کیفیت همراهی او با جامعه اطرافش است که در اینجا احساس تعلق میتواند جنبهای محوری از سلامت باشد (Ryff, Ronal & Kessler, 2003: 76)، لذا یکپارچگی با دیگران در محیط و جامعه اطراف میبایست حاصل یک تجربه مشترک باشد (Keyes & Shapiro, 2004: 123).
لذا با توجه به نتایج تحقیقات انجام شده و نقش محوری اینترنت در ایجاد تغییراتی در مؤلفههای سلامت اجتماعی، مسأله اصلی در پژوهش حاضر آن است که به بررسی رابطه اعتیاد به اینترنت و سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه بیرجند بپردازد.
برای بررسی رابطه بین اعتیاد به اینترنت و سلامت اجتماعی و زیرمقیاسهای آن، از روش همبستگی پیرسون استفاده شد که نتایج آن در جدول 5 آورده شده است.
به منظور بررسی تفاوت نمره سلامت اجتماعی و اعتیاد به اینترنت دانشجویان بر حسب جنس، از آزمون t مستقل استفاده شد و نتایج آن در جدول 6 نشان داده شده است.
نتایج فرضیه دوم پژوهش نشان داد که بین میزان اعتیاد به اینترنت و سلامت اجتماعی دانشجویان، رابطه معناداری وجود دارد که البته این رابطه در جهت معکوس بود.