چکیده:
بحران محیط زیست چالشی جدی در عصر حاضر محسوب میشود. صدمات وارد شده بر پیکر طبیعت، پژوهشگران محیط زیست را بر آن داشته است که در پی کشف علل و عوامل اصلی ظهور این بحران باشند. در میان این عوامل، نقش برخی از آموزههای دینی در بحران محیط زیست مورد تردید است. به نظر برخی ظهور بحران محیط زیست، معلول تقدس زدایی از طبیعت و بیتوجهی به آموزههای دینی است و راه حل آن بازگرداندن تقدس به طبیعت بر اساس آموزههای دینی است. درمقابل، دیدگاه مخالف بر این نظر است که برخی از آموزههای دینی مانند خلافت الهی انسان در زمین یا توصیه به بیرغبتی نسبت به دنیا، زمینهساز بیگانگی انسان با طبیعت و بیمسئولیتی در قبال آن است. این پژوهش به بررسی دیدگاه سلی مک فاگ متکلم مسیحی در حوزه الهیات محیط زیست در خصوص نقش مدلهای دینی در حل بحران محیط زیست پرداخته است. سلی با طرح مدل «آفرینش به مثابه پیکر خداوند» بر نقش آموزههای دینی در حل بحران محیط زیست تاکید میکند. دستاورد این پژوهش نشان میدهد که هر چند این نظریه از نقاط قوت خوبی
خلاصه ماشینی:
(٢٤ :٢٠٠١ ,Dobel) در کنار مدل دفاعی، رویکردهای دیگری از الهیـات محـیط زیسـت وجـود دارد کـه بـا تمرکز بر ارائه مدل های گوناگونی از رابطه خدا و آفرینش ، بـرای تغییـر نگـرش انسـان نسبت به محیط زیست تلاش میکنند.
این نظریه از یک سو به دلیل ارائه مدلی جدید از آفرینش و تـلاش بـرای حـل بحـران محیط زیست از نقاط قوت خوبی برخوردار است اما از سوی دیگر برخی از مبانی ایـن نظریه سبب میشود تا در برابر اعتبار الهیـاتی آن و نیـز میـزان کارآمـدی آن در تحقـق هدف اصلی الهیات محیط زیست ، پرسش ها و نقدهای جدی مطرح شود.
پرسش اصلی این پژوهش این است کـه آیـا مـدل «آفـرینش بـه مثابـه پیکـر خداونـد» میتواند در تغییر نگاه مثبت انسان به طبیعت نقشی اساسـی ایفـا کنـد و هـدف الهیـات محیط زیست را محقق سازد؟ با توجه به تاکید ادیان الهی بر تعـالی و تنـزه خداونـد از ساحت طبیعت و امر جسمانی این نظریه تا چه حد از منظر الهیات قابل اعتبار است ؟ لازم به ذکر است در سال های اخیـر در زمینـه الهیـات محـیط زیسـت آثـار و مقـالات ارزشمندی منتشر شده است که به عنوان نمونـه از «انسـان و طبیعـت » و «دیـن و نظـم طبیعت » اثر دکتر سید حسین نصر و «الهیات محیط زیست » اثر دکتـر مصـطفی محقـق داماد میتوان نام برد.
Models of God. Theology for an Ecological, Nuclear Age. Philadelphia: Fortress Press.