چکیده:
هدف اصلی این پژوهش، شناسایی ابعاد و مؤلفههای توسعة فرهنگی برای کتابخانة ملی ایران بوده است. این پژوهش بهلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر نوع دادهها، تلفیقی (کمی و کیفی) و ازنظر نحوة گردآوری دادهها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعة آماری پژوهش، همة مدیران میانی و ارشد کتابخانة ملی ایران بودند که بهصورت هدفمند، 5 نفر برای مصاحبة حضوری و 32 نفر از آنها برای پاسخ به پرسشنامه انتخاب شدند. ابعاد و مؤلفههای اولیة توسعة فرهنگی براساس مطالعات کتابخانهای و مبانی نظری (نظریهها، روشها و الگوها)، مصاحبه و مطالعة پیشینة پژوهش در ایران و جهان در 3 بعد و 23 مؤلفه (9 مؤلفة آزادی فرهنگی، 8 مؤلفة خلاقیت فرهنگی و 6 مؤلفة گفتوگوی فرهنگی) استخراج شد و برای تأیید در اختیار پاسخگویان قرار گرفت. نتیجة تحلیل عاملی تأییدی ابعاد و مؤلفههای الگوی توسعة فرهنگی کتابخانة ملی ایران نشان داد که از بین 23 مؤلفة شناساییشده، 2 مؤلفه با بار عاملی کمتر از 4/0 از الگو حذف و 21 مؤلفة دیگر تأیید شدهاند. همچنین، مؤلفة «شناسایی و معرفی مفاخر فرهنگی مشترک با دیگر کشورها»، مؤلفة «تقویت سازمانهای مردمنهاد» و «گفتوگوی بین تمدنها» دارای بیشترین اهمیت بودند.
The main objective of this research is to identify the dimensions and components of cultural development for the National Library of Iran. This research is a purposeful applied study with quantitative and qualitative data compilation using a survey for collecting data. The statistical population of the study is all middle and senior managers of the National Library of Iran. Five people were interviewed and 32 were selected purposefully to answer the questionnaire. The main dimensions and components of cultural development is based on library studies and theoretical foundations (theories, methods and models), interviewing and studying the research background in 3 dimensions and 23 components presented to the respondents for confirmation. The results of the confirmatory factor analysis of the dimensions and components of the cultural development model of the National Library of Iran shows that among 23 identified components, 2 components with factor load less than 0.4 were removed from the template and 21 other components were approved. Also, the components could identify and introduce common cultural thoughts with other countries. The components of "strengthening organizations of the public institutions" and "dialogue between civilizations" are the most important among others.
خلاصه ماشینی:
ابعاد و مؤلفه هاي اوليۀ توسعۀ فرهنگي براساس مطالعات کتابخانه اي و مباني نظري (نظريه ها، روش ها و الگوها)، مصاحبه و مطالعۀ پيشينۀ پژوهش در ايران و جهان در ٣ بعد و ٢٣ مؤلفه (٩ مؤلفۀ آزادي فرهنگي، ٨ مؤلفۀ خلاقيت فرهنگي و ٦ مؤلفۀ گفت وگوي فرهنگي) استخراج شد و براي تأييد در اختيار پاسخگويان قرار گرفت .
براين اساس ابعاد، مؤلفه ها و شاخص هاي مؤثر در توسعۀ فرهنگي با رويکرد راديويي و تلويزيوني تعيين و سپس با مراجعه به خبرگان (استادان حوزه هاي مديريت ، علوم اجتماعي و ارتباطات ) ميزان اهميت هريک از آنها مشخص و با استفاده از روش هاي آماري همچون محاسبۀ ميانگين هندسي مشخص شد و درنهايت ، اين الگو در ٤ بعد (آزادي فرهنگي، خلاقيت فرهنگي، گفت وگوي فرهنگي و الگوهاي رفتاري)، ١٣ مؤلفه (امنيت شخصي، آزادي بيان و انديشه ، عدالت ، حق تصميم گيري و انتخاب ، خلق فراورده هاي نو، هزينۀ فعاليت ها و فراورده هاي فرهنگي، فعالان خلاق ، دستاورد آموزشي، ابزار ارتباطات ، تنوع گفت وگو، نگرش ها، گرايش ها و منش ها) و ٤٢ شاخص طراحي شد.
ابعاد و مؤلفه هاي اوليۀ توسعۀ فرهنگي براساس مطالعات کتابخانه اي و مصاحبه و مطالعۀ پيشينه پژوهش در ايران و جهان در ٣ بعد و ٢٣ مؤلفه (٩ مؤلفۀ آزادي فرهنگي، ٨ مؤلفۀ خلاقيت فرهنگي و ٦ مؤلفۀ گفت وگوي فرهنگي) استخراج شد و براي تأييد در اختيار پاسخگويان قرار گرفت .
ابعاد و مؤلفه هاي توسعۀ فرهنگي در کتابخانۀ ملي ايران کدام است ؟ براي پاسخ به پرسش اول پژوهش ، از آزمون تحليل عاملي اکتشافي استفاده شد.