چکیده:
تحقیق حاضر در راستای ارائه نگرشی جدید نسبت به اهمیت، کمیت و کیفیت تاثیرگذاری ساختار بازار محصول بر کیفیت سود، به بررسی تاثیر شاخص هرفیندال – هیرشمن و شاخص بون به عنوان معیارهای ساختار بازار محصول بر اقلام تعهدی اختیاری و هموارسازی سود به عنوان معیارهای معکوس، و پایداری سود و محافظهکاری سود به عنوان معیارهای مستقیم کیفیت سود پرداخته است. نمونه مورد بررسی شامل 791 مشاهده از 113 شرکت پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1385 الی 1391؛ و روش آماری مورداستفاده مدل رگرسیون دادههای ترکیبی است. برای گردآوری اطلاعات نظری تحقیق، از نشریات و کتب و همچنین پایگاههای اطلاعاتی در دسترس استفاده شده است. همچنین، دادههای موردنیاز برای تجزیهوتحلیل، از اطلاعات صورتهای مالی حسابرسی شده و گزارش هیئتمدیره به مجمع عمومی عادی شرکتها استخراج گردیده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیههای فرعی مرتبط با فرضیه اصلی اول تحقیق حاکی از این است که با افزایش شاخص هرفیندال – هیرشمن، اقلام تعهدی اختیاری و هموارسازی سود به عنوان معیارهای معکوس کیفیت سود بهصورت معناداری افزایش و معیارهای مستقیم کیفیت سود شامل پایداری سود و محافظهکاری سود کاهش مییابد. همچنین، با توجه به نتایج حاصل از بررسی مدلهای برآورد شده برای فرضیه اصلی دوم نیز چنین نتیجهگیری میشود که با افزایش شاخص بون، اقلام تعهدی اختیاری و هموارسازی سود به عنوان معیارهای معکوس کیفیت سود بهصورت معناداری کاهش و معیارهای مستقیم کیفیت سود شامل پایداری سود و محافظهکاری سود افزایش مییابد. درمجموع، با توجه به نتایج حاصل از تحقیق حاضر میتوان چنین نتیجه گرفت که افزایش انحصار، کاهش کیفیت سود و افزایش رقابت در بازار محصول، افزایش کیفیت سود را به دنبال دارد.
خلاصه ماشینی:
روش تحقیق تحقیق حاضر به دنبال یافتن پاسخی مناسب برای این پرسش اصلی است که آیا ساختار بازرا محصول تأثیر معناداری بر کیفیت سود به عنوان معیاری از کیفیت گزارشگری مالی دارد، یا خیر؟ در همین راستا، پرسشهای زیر نیز مطرح میشود: 1.
آیا شاخص بون تأثیر معناداری بر معیارهای کیفیت سود دارد؟ مدل و متغیرهای تحقیق در این تحقیق، با توجه به نوع دادهها و روشهای تجزیهوتحلیل موجود، برای آزمون فرضیهها از مدل کلی رگرسیون دادههای ترکیبی به شرح زیر استفاده میشود: (رجوع شود به تصویر صفحه) جامعه آماری در تحقیق حاضر، جامعه آماری متشکل از کلیه شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران از ابتدای سال 1385 تا 1391 است.
در این تحقیق با توجه به نوع دادهها و روشهای تجزیهوتحلیل موجود، برای بررسی تأثیر ساختار بازار محصول بر کیفیت سود از مدل رگرسیون حداقل مربعات معمولی به روش دادههای ترکیبی استفاده میشود.
بر این اساس، تحقیق حاضر در راستای ارائه نگرشی جدید نسبت به اهمیت، کمیت و کیفیت تأثیرپذیری کیفیت سود از ساختار بازار محصول، با استفاده از اطلاعات نمونهای شامل 791 مشاهده از 113 شرکت پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1385 الی 1391، به بررسی تأثیر شاخص هرفیندال – هیرشمن و شاخص بون به عنوان معیارهای ساختار بازار محصول بر اقلام تعهدی اختیاری و هموارسازی سود به عنوان معیارهای معکوس، و پایداری سود و محافظهکاری سود به عنوان معیارهای مستقیم کیفیت سود پرداخته است.
International Journal of Accounting and Information Management, Vol. 21, No. 1, pp.
Keywords: Product Market Structure, Earnings Quality, Tehran Stock Exchange.