چکیده:
فتح مصر به دست کمبوجیه و عملکرد خوب او و جانشینانش در مصر، به گواهی یافتههای جدید، سبب نشد که مصریان، تحت تاثیر اوضاع آشفته شاهنشاهی قرار نگیرند و شورش نکنند. این تحقیق، با استفاده از دادههای منابع اولیه و کشفیات نوین باستانشناسی، به تبیین شورشهای مکرر مصریان در نخستین دوره سلطنت فرمانروایان هخامنشی در مصر میپردازد و ناکامی در دستیابی به اهداف، تبعیض و احساس حقارت جامعه مصر را، فرض اصلی بروز شورش در نظر میگیرد. بنابراین، مسئله نوشتار حاضر، چرایی و چگونگی مناسبات شاهنشاهان هخامنشی با مصر و مسئله شورش مصریان در مصر است که با روش توصیفی ـ تحلیلی بدان پرداخته شده است. این تحقیق، با در نظر گرفتن پیشینه تاریخی و فرهنگی مصر، پس از بررسی و تبیین گزاره های تاریخی و باستانشناختی مربوط به این موضوع، ماهیت شورشهای مکرر مصریان در مصر را در ارتباط مستقیم با نارضایتی آنها از سلطه ایران بر مصر و احساس حقارت مصریان به دلیل خاستگاه غیرمصری شاهنشاه هخامنشی، با وجود همه تلاش فراوانشان در مصر، ارزیابی میکند.
خلاصه ماشینی:
از بين کساني 174 که به حوزة مصر در دوران هخامنشي توجه چشگميري داشته اند، مي توان به آثاري اشاره کرد که در چهار دهۀ اخير (بريان ، ١٣٨٠: ٦٨ - ٨٨، ٧٤١ - ٧٥٩، ١٠١٦ - ١٠٤٧؛ -١ :١٩٨٧ ,Briant 31; 1988: 137-74; Ray, 1987: 79-95; 1988: 254-286; Cook, 1985: 200-91; 1983; Calmeyer, 1991: 285-303; Tuplin, 1991: 237281; Cruz-Uribe, 2003: ١٥٨-١٤٠ :٢٠١٠ ,Perdu ;١١٥-٩٩ :٢٠٠٧ ;٢٧٩٣٤٨ :١٩٨٣ ,Lloyd;٦٠-٩) و يا قبل تر از اين ( ;٤٩-٣٣٩ :١٩٤٦ Klasens ;٣١٣-٣٠٧ :١٩٤٣ ,Cameron ;٧٥-١٦٤ :١٩٣٦ ,Posener Bresciani, 1958: 132-88; 1965: 311-316; 1981: 217-22; 1984: 358-372; ٢٨-٥٠٢ :١٩٨٥) ـ بنا بر ضرورت تحقيق در حوزة تاريخ ايران و مصر ـ اندک توجهي به اين موضوع کرده اند؛ اما هيچ کدام آن ها به صورت مستقل و جامع ، به تحليل منابع و با کمک دستاوردهاي باستان شناسي در مصر و ايران ، به علل شورش هاي مکرر مصريان در اين دوره به صورت مجزا و کامل نپرداخته اند.
پس از جلوس داريوش بر تخت شاهنشاهي هخامنشي ، مطابق کتيبۀ داريوش در بيستون (١٩٥٣:١٢١ ,Kent)، شورش به مصر، مانند بيشتر ايالات شاهنشاهي نيز سرايت مي کند و هرچند داريوش در اين کتيبه شورش مصر را در رديف شورش هاي ديگر ميآورد؛ اما از کيفيت لشکرکشي داريوش به اين سرزمين اين گونه استنباط ميشود که اين عمل وي بيشتر 180 جنبۀ قدرت نمايي دارد (کاليکان ، ١٣٨٧: ٦٤ - ٧١)؛ زيرا مهم ترين منبع کتبي دربارة شورش در دورة داريوش کتاب تاريخ هرودت است .
Gershevitch (Editor), in The Cambridge History of Iran, Vol. II, New York: Cambridge University Press, pp.