چکیده:
با پیشرفت فناوری و استفاده از رایانه در تمامی امور اقتصادی، نظامی و اجتماعی، جرایم مختلفی می تواند در حوزه رایانه حادث شود؛ لذا قانونگذار برای پیشگیری و مبارزه با این جرایم- در سال 1388- اقدام به تصویب قانون جرایم رایانه ای در 56 ماده و 25 تبصره نمود که از کامل ترین قوانین در زمینه جرایم مربوط به فضای مجازی و رایانه به شمار می رود؛ البته در قانون تجارت الکترونیک و قانون جرایم رایانهای جمهوری اسلامی ایران، تعریفی از جریم رایانه ای ارائه نشده است که احتمال می رود دلیل آن، اختلافات مبنایی میان حقوقدانان از این مفهوم باشد. به طور کلی، آن دسته از جرایمی که با سوء استفاده از یک سامانه رایانهای و برخلاف قانون واقع می شود، جرایم رایانهای نام دارند؛ هر چند این دسته از جرایم را میتوان شامل جرایم سنتی که به واسطه رایانه صورت میگیرد- از قبیل کلاهبرداری و سرقت- و نیز جرایم نوظهوری که با تولد رایانه پا به عرصه حیات گذاشته اند- مانند جرایم علیه صحت و تمامیت دادهها- دانست. در این پژوهش، مصادیق، ارکان قانونی، مادی و روانی و نیز مجازات هر یک از جرایم رایانه ای مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
- مجازات مجازات جاسوسی رایانهای عبارتند از: مطابق ماده 3 قانون جرایم رایانهای: هرکس به طور غیر مجاز نسبت به دادههای سری در حال انتقال یا ذخیره شده در سامانههای رایانهای یا مخابراتی یا حاملهای داده مرتکب اعمال زیر شود، به مجازاتهای مقرر محکوم خواهد شد: دسترسی به دادههای مذکور یا تحصیل آنها یا شنود محتوای سری در حال انتقال، به حبس از یک تا سه سال یا جزای نقدی از بیست میلیون ریال تا شصت میلیون ریال یا هر دو مجازات؛ در دسترس قرار دادن دادهی مذکور برای اشخاص فاقد صلاحیت، به حبس از دو تا ده سال؛ افشا یا در دسترس قرار دادن داده مذکور برای دولت، سازمان، شرکت یا گروه بیگانه یا عاملان آنها، به حبس از پنج تا پانزده سال.
طبق ماده 5 قانون جرایم رایانهای: چنانچه مأموران دولتی که مسؤل حفظ دادههای سری یا سامانههای مربوط هستند و به آنها آموزش لازم داده شده است یا دادهها یا سامانههای مذکور در اختیار آنها قرار گرفته است بر اثر بیاحتیاطی، بیمبالاتی یا عدم رعایت تدابیر امنیتی موجب دسترسی اشخاص فاقد صلاحیت به دادهها، حاملهای داده یا سامانههای مذکور شوند، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات و انفصال از خدمت از شش ماه تا دو سال محکوم خواهند شد.
4-3-2- رکن روانی عمد در ارتکاب دو رفتار فوق و علم به اینکه محتویات منتشر شده یا در دسترس قرار گرفته، جهت آموزش جرایم دسترسی غیر مجاز، شنود غیر مجاز، جاسوسی رایانهای و تخریب و اخلال در دادهها یا سامانههای رایانهای و مخابراتی هستند، برای تحقق جرم موضوع بند- ج- ماده 25 قانون جرایم رایانهای، ضروری است.
على كاتب أو كتّاب المقال إرسال أبحاثهم إلى معاونية البحث والإنتاج العلمي في جامعة المصطفى9 المفتوحة عبر هذا العنوان: “research@mou.