چکیده:
ضابطه دیه شکستگی استخوان مورد پذیرش اکثر فقها قرار گرفته است. این ضابطه بیان می دارد: دیه شکستگی استخوان با بهبودی در اعضای دارای دیه مقدر یک پنجم دیه قطع عضو و در صورت بهبودی کامل چهار پنجم از یک پنجم دیه قطع عضو می باشد. کتاب ظریف به عنوان مستند اصلی این ضابطه در عبارات فقها بازتاب یافته که بازپژوهی تطبیقی عبارات فقهی با متن کتاب ظریف، ما را به ضابطه ای متفاوت از آنچه بسیاری از فقها قایل به آن شده رهنمون می سازد و تنی چند از فقها به بیان آن پرداخته اند. در مرحله تقنین، قانون مجازات به تبع مشهور این ضابطه را در ماده 569 پذیرفته و در مرحله اجرا و تشخیص با توجه به تخصصی بودن تشخیص صدمات استخوان، ماده 136 قانون آیین دادرسی کیفری بازپرس را موظف به اخذ نظر متخصصین سازمان پزشکی قانونی دانسته که خود دارای ضوابط تعریف شده ای می باشند. در مقام تطبیق اجرایی سه نظر برای دیه شکستگی استخوان، یعنی عبارات فقها، قانون مجازات و رویه پزشکی قانونی وجود دارد. اینها علاوه بر وجود مشکلات اجرایی در مقام صدور حکم در محاکم می باشد.
این مقاله به بررسی این ضابطه، بازتاب آن در قانون و بیان راه حل برای مشکلات اجرایی آن پرداخته و در پایان پیشنهاداتی را ارائه داده است.
خلاصه ماشینی:
در حاليکه تطبيقي ميان انواع صـدمات مـذکور در فقه با دسته بندي صدمه شکستگي در علم پزشکي ارائه نشده اسـت ؛ مـي تـوان دسـته بنـدي فـوق را به منظور مقارنه (تطبيق ) با انواع صدمات استخواني مذکور در متون فقهي به شکل زير ارائه کرد: - شکستگي (کسر): عرضي ، مايل ، مارپيچي ، چندقطعه اي (در صورتي که خط هاي شکستگي بسيار به هم نزديک باشد مي توان آن را فشردگي دانست )؛ - چندتکه اي (در صورتي که خط هاي شکستگي بسيار به هم نزديک باشد، مي توان آن را فشردگي دانست )؛ - دررفتگي (دررفتگي جداگانه بررسي مي شود و ديه دارد)؛ - کنده شدن استخوان ، داخل مفصلي، درهم رفته (فشردگي نيز محقق مي شود)؛ - شکستگي استرس (با اين توضيح که ممکن است به صورت ترکبرداشتن واقع شود)؛ - فشردگي (رض ): فشرده ، شکستگي فرورفته ؛ - ترکبرداشتن (صدع ): ترکبرداشتن استخوان ، ترکه تري ؛ - دررفتگي (نقل ): شکستگي دررفتگي (شاکر، ساريخاني ، ١٣٩٥: ٣٢٦) از آنجا که در هريک از اين صدمات ديه اي متفـاوت تعيـين شـده ، بـه منظـور بررسـي دقيـق تـر گواهي هاي صادره سازمان پزشکي قانوني ميتواند اين تقسيم بندي ضـابطه منـد شـود و در صـدور گواهي ها توسط قضات مدنظر قرار بگيرد.