چکیده:
موانع نکاح در قانون مدنی ایران از ماده 1045 به بعد بیان می شود. بطور اجمالی موانع
نکاح در حقوق ایران عبارتند از: قرابت نسبی، قرابت سببی، قرابت رضاعی، ممنوعیت
ناشی از طلاق، ممنوعیت ناشی از متاهل بودن، در عده بودن، کفر، عمل شنیع لواط، ازدواج
با خارجی ها، محرم بودن، لعان.
قانون مدنی آلمان نیز در عنوان دوم از تیتر دوم کتاب نکاح، به موانع نکاح پرداخته است
و چهار مانع را برای ازدواج ذکر کرده است که عبارت اند از: قرابت، فرزندخواندگی، همسر
داشتن یا مشارکت مدنی داشتن و خارجی بودن. موارد ممنوعیت نکاح در حقوق ایران بیشتر
از حقوق آلمان می باشد که برخی از موانع در قوانین هر دو کشور آمده است، اما بیشتر
مواردی که در قانون مدنی ایران جزء موانع ذکر شده در قوانین آلمان ذکر نشده است. این
اختلافات ناشی از فرهنگ و عقاید متفاوت میان دو کشور است؛ البته اصلیترین دلیل این
است که قانون مدنی ایران از فقه شیعه گرفته شده و منابع بیشتری نسبت به قانون آلمان دارد.
خلاصه ماشینی:
مـوارد ممنوعیـت نـکاح در حقـوق ایـران بیشـتر از حقــوق آلمــان می باشــد کــه برخــی از موانــع در قوانیــن هــر دو کشــور آمــده اســت ، امــا بیشــتر مـواردی کـه در قانـون مدنـی ایـران جـزء موانـع ذکـر شـده در قوانیـن آلمـان ذکـر نشـده اسـت .
مــاده ١٠٣٢ قانـون مدنـی راجـع بـه درجـات قرابـت نسـبی مقـرر نمـوده اسـت : «هـر کـس در هـر خـط و بـه هـر درجـه کـه بـا یـک نفـر قـر ابـت نسـبی داشـته باشـد در همـان خـط و بـه همـان درجـه قرابـت سـببی بـا زوج یـا زوجـه او خواهـد داشـت بنـا بـر ایـن پـدر و مـادر زن یـک مـرد اقربـای درجـه اول آن مـرد؛ و بـرادر و خواهـر شـوهر یـک زن از اقربـای سـببی درجـه دوم آن زن خواهنـد بـود.
ممنوعیت ازدواج ناشی از طلاق در قوانین موضوعه ایران الف ) سه طلاقه کردن زن قانــون مدنــی در مــاده ١٠٥٧ قانــون مدنــی در ایــن خصــوص مقــرر مــی دارد: «زنــی کــه ســه مرتبـه متوالـی زوجـه یـک نفربـوده ومطلقـه شـده ، بـر آن مـرد حـرام اسـت ؛ مگـر این کـه بـه عقد دایــم بــه زوجیــت مــرد دیگــری درآمــده و پــس از وقــوع نزدیکــی بــا او، بــه واســطه طــلاق یــا فسـخ یـا فـوت ، فـراق حاصـل شـده باشـد.
بــرای پاســخ بــه ایــن ســوال کــه آیــا ازدواج زن شــوهردار بــا مــردی ، باعــث حرمــت ابــدی می شــود یــا خیــر، بایــد بیــن دو صــورت تفکیــک کــرد: صـورت اول : اگـر مـرد بعـد از ازدواج بـا زن شـوهردار بـا آن زن ، هم بسـتر شـده باشـد، مطلقـا باعـث حرمـت ابـدی میشـود؛ چـه عالـم بـه شـوهردار بـودن زن باشـد و چـه نباشـد؛ و نیـز چـه بدانـد ازدواج بـا زن شـوهردار حـرام اسـت یـا چـه نـدارد و نیـز فرقـی بیـن دخـول از قبـل و دبـر نیست .