چکیده:
نفت از عمدهترین علتهای آلودگی دریاهاست و از جمله مهمترین منابع آلودگی نفتی دریاها، میتوان به آلودگی ناشی از کشتیها و آلودگی ناشی از فعالیت در بستر دریاها اشاره کرد. مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی نفتی در دریا، مسئلهای است که ابعاد پیچیدهای دارد که سالهاست مجامع بینالمللی و به ویژه کشورهای ساحلی را به تکاپو انداخته است. با توجه به اینکه آلودگی نفتی به جهت ماهیت سیال آب دریا، خسارت بسیار سنگینی را متوجه محیط زیست دریا و اقتصاد کشورهای ساحلی میکند، بنابراین جبران خسارت و پیشگیری از آن به عنوان یکی از کارکردهای مهم مسئولیت مدنی مورد توجه است. در این نوشتار، به بررسی انواع خسارتهای ناشی از آلودگی نفتی و نحوه جبران خسارت و منابع جبرانکننده آن، ازجمله بیمهها و کلوپهای P&I و همچنین فرایند رسیدگی قضایی به آلودگی نفتی و دادگاههای حاکم بر آن در دریاها پرداخته شده است.
Oil is the main cause of pollution of the seas and some of the most important sources of oil pollution of the seas are pollution derived from ships and pollution from activities on the seabed. Civil liability arising from oil pollution at sea is an issue with complicated dimensions, which has led to efforts of international community, particularly the coastal countries for many years. Given the fluid nature of sea water oil pollution leads to heavy damages to the environment of the sea and economy of coastal countries. Therefore, compensation of the damage and prevention of oil pollution is considered as one of the important functions of civil liability. The aim of this study is investigating of Compensation of damages caused by oil pollution through insurance agencies, P&I club and also judicial process to oil pollution and courts ruling it on the sea
خلاصه ماشینی:
امروزه التزام به جبران خسارت زيست محيطي بر اساس قواعد عام مسئوليت بين المللي ، بـه عنوان اصل بنيادين در جهت حمايت و پاسداري از محيط زيست مورد شناسـايي قـرار گرفتـه است ؛ به گونه اي که اصول ١٣ و ٢٢ اعلاميۀ استکهلم (١٩٧٢) و ريو (١٩٩٢)، دولـت هـا را بـه همکاري براي توسعۀ بيشتر حقوق بين الملل در خـصوص مـسئوليت جبـران خـسارت بـراي قربانيان آلودگي و ديگر صدمات زيست محيطي فرا مي خواند.
در مقالۀ پيش رو، به بررسي انواع خسارت هاي زيست محيطـي ناشـي از آلـودگي نفتـي در دريا و نحؤە جبران خسارت آن از طريق منابع تأمين کنندٔە مـالي ، ازجملـه : بيمـه هـاي دريـايي ، صندوق هاي بين المللي ، قراردادهاي خصوصي و کلوپ هاي P&I و همچنـين نحـؤە رسـيدگي قضايي به آلودگي ناشي از نفت در مناطق مختلف دريايي پرداخته شده است .
کنوانسيون مسئوليت مدني در بند ٦ مادٔە ١، خسارت آلودگي نفتي را تعريف و مقرر مي دارد: «تلف يا زيان به بار آمده در خارج از کشتي در اثر آلودگي ناشي از خروج يا تخليۀ نفت از کشتي ، قطع نظر از محل وقوع اين خروج يا تخليه ، مشروط بر آن که پرداخت غرامت در ازاي آسيب وارده بر محيط زيست ، به استثناي عدم النفع حاصل از آسيب مزبور، محدود به اقدامات معقولي شود که عملاً براي اصلاح وضعيت انجام پذيرفته است يا انجام مي پذيرد و همچنين 1.