چکیده:
جدول زمانبندی درسی، مسئله تخصیص هفتگی یک مجموعه درس و استاد به مکان و زمان بنا بر یکسری محدودیت های سخت و نرم در دانشگاه میباشد. در هر نیمسال، مدیران گروههای آموزشی برای تولید جدول زمانبندی درسی از جدولهای نیمسالهای گذشته و روش سعی و خطا استفاده میکنند؛ هر چند تغییر سریع نیازمندیهای دانشگاه در هر نیمسال، محدودیتها و قوانین حاکم سبب گردیده این روش راه حل مناسبی به شمار نمیآید. در این پژوهش به طراحی و توسعه مدل ریاضی دو هدفه با در نظر گرفتن ترجیحات دانشجویان و اساتید پرداختیم، از آنجایی که مدل به دلیل پیچیدگی از روش های مرسوم مسائل غیرخطی قابل حل نبود از الگوریتم متاهیوریستک تبریدشبیه سازی شده برای حل مدل ریاضی در دو مرحله، بهرهبرده ایم. در مرحله اول ، سیستم به صورت خودکار جواب هایی را تولید میکند که در آن کلیه محدودیت های سخت برآورده میشود. سپس، این جواب ها در مرحله دوم با لحاظ کردن ساختارهای همسایگی مختلف بهبود مییابند، این مجموعه در بسته نرم افزار کامپیوتری با محیط کاربری توسط زبان برنامه نویسی C# و بکارگیری پایگاه دادهSQL پیاده سازی شده است. این سیستم، توسط دادههایی که از دانشگاه آزاد گرد آمده است، امتحان گردیده و نتایج حاکی از پیشرفت چشمگیری است که نسبت به فرآیند دستی وجود دارد. در کل سیستم انعطاف پذیر و آسان برای امتحان سناریوهای مختلف زمانبندی است.
Course timetabling problem is a weekly assignment a set of course and teacher to the time and space with considering a lot of hard and soft constraints in universities. In each semester, heads of educational institutes take too much time and effort to prepare a timetable by using trial and error method or last semester's timetable, although the rapid changing needs, resources and rules of each semester causes this method are not the perfect solutions. In this study, we design and develop a novel multi objective mathematical model which taking into account the preferences of students and teachers, Due to the complexity, we have benefited the metaheuristic algorithm to solve nonlinear model. Simulated Annealing algorithm is used to solve the mathematical model in two stages. In the first stage, the system automatically generates feasible solutions that will meet all the hard constraints. Then, the solutions are improved with spotting different neighborhood's structures. This collection is in the form of computer software application which is implemented the C# language programing and SQL database. This system is tested the data gathered by Azad University data and the results compared to the manual process showed the great progress is achieved. The entire system is flexible and easy to test different scenarios
خلاصه ماشینی:
توسعه مدل زمانبندی دروس دانشگاهی با در نظر گرفتن ترجیحات اساتید و دانشجویان و حل آن توسط سیستم پشتیبان تصمیم گیری شقایق وزیری *، آرش زارع طلب **، مانی شریفی *** تاریخ دریافت :٩٦/١١/٩ تاریخ پذیرش :٩٧/١٠/١٧ چکیده جدول زمانبندی١ درسی، مسئله تخصیص هفتگی یک مجموعه درس و استاد به مکان و زمان بنا بر یکسری محدودیت های سخت و نرم در دانشگاه میباشد.
به دلیل ماهیت مسئله جدول زمانبندی تحصیلی وپیچیدگی محاسبات ، جزو مسائل چند جمله - ای غیرقطعی سخت ٤ NP-hard دسته بندی شده است (بروک و راس ، ١٩٩٦) ، این بدان 1 Hard Constraints 2 Soft Constraints 3 Curriculum based timetabling 4 Non-Deterministic Polynomial Hard (NP-HARD) معناست که هیچ الگوریتم مشخصی برای دستیابی به یک جواب شدنی و کارا در یک زمان چندجمله ای وجود ندارد.
3 Teacher Assignment-Course Scheduling 4 Goh 5 Nagata 6 Fonseca 7 Bagger توقع دانشجویان برای ارائه درس ها، سیاست ها و استانداردهای تقویم آموزشی موسسات ، تجهیزات و امکانات موجود، به همان نسبت منحصر به فرد بودن مدیریت هر موسسه آموزشی را شامل میشود (چاارف ، ١٩٩٩).
در این پژوهش قصد داریم با کمک گرفتن از الگوریتم های فرا ابتکاری نرم افزار سیستم پشتیبان تصمیم گیری را ارائه دهیم که به صورت نیمه خودکار (تعامل کاربر و کامپیوتر) با گردآوری اطلاعات و محدودیت های موجود در مسئله ، به تخصیص درس به استاد در بازه زمانی بپردازد و گزینه های مختلفی را در اختیار برنامه ریز موسسات آموزشی قرار دهد.