چکیده:
حقوق دفاعی متهم از مباحثی است که مربوط به حقوق بشر میباشد و ذهن قانونگذاران و اجرا کنندگان عدالت را به خود مشغول کرده است. در این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای برآنیم تا نوآوریهائی که قانونگذار در رابطه با حقوق دفاعی متهم در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 پیشبینی کرده را بررسی کنیم. قانونگذار در این قانون با به کارگیری الگوهای دادرسی عادلانه و با هدف تأمین امکانات برابر برای طرفین دعوی، تحولاتی را در مرحلة تحقیقات مقدماتی جهت حفظ حقوق متهم پیشبینی کرده است. حقوقی همچون: حق متهم بر تشکیل پروندة شخصیت، حق متهم مبنی بر تماس با خانواده و حقوق دفاعی متهم مانند: حق داشتن وکیل و تفهیم آن، اخذ آخرین دفاع و حق سکوت. در این مقاله این حقوق مورد واکاوی و نقد قرار میگیرد.
The defendant's defense rights are related to human rights issues and the minds of legislators and enforcers is justice. In this research, we use a descriptive-analytical method and using bibliographic sources to examine the innovations that the legislator has foreseen in relation to the defense rights charged in the Code of Criminal Procedure Act of 1392. In this law, the legislator uses fair trial patterns and aims to provide equal opportunities for the parties to the lawsuit, has anticipated developments in the preliminary investigation phase to protect the rights of the accused. Legal rights such as: the right of the accused to file a person's case, the defendant's right to contact the family and the defendant's rights of defense, such as: the right to have a lawyer and to arraign and obtains the last defense and the right to remain silent. In this article, these rights are looked at and criticized.
خلاصه ماشینی:
قانونگذار در این قانون با به کارگیری الگوهای دادرسی عادلانه و با هدف تأمین امکانات برابر برای طرفین دعوی، تحولاتی را در مرحلۀ تحقیقات مقدماتی جهت حفظ حقوق متهم پیش بینی کرده است .
قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ١٣٩٢ برای اولین بار در ماده ١٤٨ به حضور وکیل در مرحلۀ تحت نظر اشاره کرده است که از نوآوریهای قانون جدید در زمینۀ حقوق دفاعی متهم میباشد.
مطابق این تبصره متهم در همه موارد میتواند وکیل داشته باشد، اما در مورد جرائم امنیتی داخلی و خارجی و جرائم سازمانیافته ای که مجازات آنها مشمول ماده ٣٠٢ قانون آیین دادرسی کیفری میباشد باید از میان وکلایی باشد که رییس قوه قضائیه تأیید میکند.
تبصرٔە ماده ١٩٠ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ١٣٩٢ از دیگر نوآوریهای این قانون در جهت حفظ حقوق متهم و ضمانت اجرای عدم حق داشتن وکیل و عدم تفهیم میباشد که مقرر می دارد: «سلب حق همراه داشتن وکیل یا عدم تفهیم این حق به متهم موجب محکومیت انتظامی تا درجۀ سه و هشت میشود.
در قانون جدید آیین دادرسی کیفری برای نخستین بار در ماده ١١٩٧ به طور صریح به حق سکوت متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی اشاره کرده است .
یکی دیگر از تغییرات جدید قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ١٣٩٢ در رابطه با تضمین حقوق دفاعی متهم ، حق سکوت در مرحله تحقیقات مقدماتی میباشد که ریشه در اصل برائت دارد و به منع شکنجه برای گرفتن اقرار برمیگردد.