چکیده:
تجارت بین المللی گسترده و روابط سیاسی وسیع و گسترده و استراتژیک با کشورها مهمترین استراتژی دولتها برای رسیدن به سطح مطلوب توسعه و رشد و پیشرفت و بهرهمندی از تکنولوژیهای روز دنیا به حساب میآید؛ اما مهمتر از هدف اتخاذ تاکتیکهای مناسب برای رسیدن به این اهداف است. در سطح داخلی هم بایستی سعی کرد مقدماتی را برای این کار فراهم کرد که با توجه به شرایط هر کشوری نوع ان فرق میکند. ایجاد مناطق آزاد تجاری و اقتصادی یکی از مهمترین این تاکتیکها به شمار میرود. سوال اصلی مقاله این است که نقش مناطق آزاد تجاری، بازرگانی و سیاسی در گسترش تجارت بین المللی و روابط سیاسی کشورها (مطالعه موردی منطقه آزاد قشم) چگونه است؟ از زمان اعلام قشم بهعنوان منطقه آزاد بیش از ۷ سال میگذرد و با تصویب قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری - صنعتی در شهریور ۱۳۷۲ و تاسیس سازمان منطقه آزاد قشم، فعالیتهای گوناگونی بهمنظور فراهم آوردن زیربناهای مورد نیاز برای توسعه همه جانبه جزیره قشم آغاز شد. بر اساس آمارهای موجود مناطق آزاد تجاری سهگانه ایران طی ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۰ تنها توانستهاند ۴۸۳ میلیون دلار درآمد ارزی کسب کنند که تنها ۷/۸۳ میلیون دلار آن از محل صادرات کالا به خارج از کشور بوده است. از این سهم منطقه آزاد چابهار ۷/۱۲ میلیون دلار، منطقه آزاد کیش حدود ۱۰۷ میلیون دلار و منطقه آزاد قشم حدود ۳۶۳ میلیون دلار بوده است. ارقام فوق بیانگر آن است که از مجموع صادرات کالا از مناطق آزاد تجاری کشور، منطقه آزاد قشم توانسته است تا ۹۵ درصد این میزان را به خود اختصاص دهد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. روش جمعآوری دادهها نیز کتابخانهای و استفاده از مقالات علمی - پژوهشی است. ابزار گردآوری اطلاعات فیشبرداری و استفاده از جداول و نمودارها و نیز نقشهها است.
خلاصه ماشینی:
سؤال اصلي مقاله اين است که نقش مناطق آزاد تجاري ، بازرگاني و سياسي در گسترش تجارت بين المللي و روابط سياسي کشورها (مطالعه موردي منطقه آزاد قشم ) چگونه است ؟ از زمان اعلام قشم به عنوان منطقه آزاد بيش از ٧ سال مي گذرد و با تصويب قانون چگونگي اداره مناطق آزاد تجاري - صنعتي در شهريور ١٣٧٢ و تأسيس سازمان منطقه آزاد قشم ، فعاليت هاي گوناگوني به منظور فراهم آوردن زيربناهاي مورد نياز براي توسعه همه جانبه جزيره قشم آغاز شد.
با توجه به اين مقدمه سؤال اصلي مقاله اين است که نقش مناطق آزاد تجاري ، بازرگاني و سياسي در گسترش تجارت بين المللي و روابط سياسي کشورها (مطالعه موردي منطقه آزاد قشم ) چگونه است ؟ ٢-رويکرد نظري بنا به تعاريف بين المللي ، منطقه آزاد محدوده حراست شده بندري و غير بندري است که از شمول برخي از مقررات جاري کشور متبوع خارج بوده و با بهره گيري از مزايايي نظير معافيت هاي مالياتي ، بخشودگي سود و عوارض گمرکي ، عدم وجود تشريفات زائد ارزي ، اداري و مقررات دست و پاگير و همچنين سهولت و تسريع در فرآيندهاي صادرات و واردات با جذب سرمايه گذاري خارجي و انتقال فناوري به توسعه سرزمين اصلي کمک مي نمايد.