چکیده:
هدف این پژوهش مطالعه و شناخت جایگاه زنان کرد در جامعة ایلی کرمانشاهان دورة قاجار و میزان تأثیرگذاری آنان در ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی براساس گزارشهای سیاحان، اسناد و نقش سنگ قبرهای، منطقه است. سیاحان اطلاعات نادری دربارة زندگی ایلی و عشایری و جنبههای دیگر زندگی اجتماعی زنان ارائه میدهند. آنان زنان را بنمایه و ستون فقرات ایل و محور هرگونه تلاش و کوشش دانستهاند و معتقدند زن نقش شاخص و مهمی در پایداری و استحکام نظام خانوادگی و ایلی داشته است. نکتة جالب توجه آنکه سنگ قبرهایی از زنان در این منطقه به یادگار مانده که متعلق به دورة قاجار است. نقش سنگ مزارهای جامعة ایلی کرمانشاهان بازتاب جایگاه اجتماعی و فردیِ متوفی در زمان خود بوده است. لذا، این پژوهش با چنین رویکردی به روش توصیفیـ تحلیلی و بر پایة منابع کتابخانهای و میدانی به بررسی موضوع میپردازد. یافتههای تحقیق نشان میدهد زنان کرد در جامعة ایلی کرمانشاهان دورة قاجار نقشی انکارناپذیر در ساختارهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ایفا کردهاند. بنابراین، شاهد حضور زنان کرد عشایر کرمانشاهان در نقش و جایگاه ارباب و رئیس جامعة ایل، مالکیت زنان بر زمین، تولید صنایع دستی و نقش مهم آنها در عمل «وقف» هستیم.
The aim of this study was to understanding the status of Kurdish women in the Kermanshahan tribe community in the Qajar era and their impact on social, economic, and political structures based on traveler's reports, documents and documented archaeological data in the region. Travelers provide unique information about the life of the nomads and the tribes and other aspects of the social life of women. They consider women to be the backbone of any effort and believe they have played an important role in the sustainability of the family and the tribe system. An interesting point is that has been preserved the gravestone of women in this area, which belongs to the Qajar era. The motifs of the gravestones of the Kermanshahan tribe community have reflected the social and individual status of the deceased in their time. Therefore, this research is based on a descriptive and analytical approach and based on library resources and field data, examines the subject. Research findings show that Kurdish women in the Kermanshahan tribe community in the Qajar era have played the undeniable role in social, political and economic structures. So we witness the presence of Kurdish women among the Kermanshahan tribesmen in the role of the lord and the head of the society, the ownership of women on earth, the production of handicrafts and their role in the "waqf" operation.
خلاصه ماشینی:
واکاوی نقش و جایگاه زنان کرد در جامعۀ ایلی کرمانشاهان در دورۀ قاجار با تکیه بر مدارک و شواهدتاریخی حسن کریمیان ١، فرید احمدزاده ٢*، حامید نورسی 3 چکیده هدف این پژوهش مطالعه و شناخت جایگاه زنان کرد در جامعۀ ایلی کرمانشاهان دورٔە قاجار و میزان تأثیرگـذاری آنان در ساختارهای اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی براساس گزارش های سـیاحان ، اسـناد و نقـش سـنگ قبرهـای ، منطقه است .
یافته های تحقیق نشان می دهد زنان کرد در جامعۀ ایلی کرمانشاهان دورٔە قاجار نقشی انکارناپذیر در ساختارهای اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی ایفا کرده اند.
com تاریخ دریافت : ١٣٩٨/٨/٦، تاریخ پذیرش : ١٣٩٨/٩/٢٧ مقدمه برای مطالعه و شناخت جایگاه و نقش زن در جامعۀ ایلی کرمانشـاهان دورٔە قاجـار و شـناخت و بررسی آن از جنبه های سیاسی باید جنبه های دیگر زندگی اعـم اجتمـاعی و اقتصـادی و سـایر مسائل آن جامعه نیز در نظر گرفته شود، زیرا در هـیچ جامعـه ای وضـعیت زنـان از جنبـه هـای مختلف از وضعیت عمومی آن جامعه مجزا نبوده است .
سنگ قبرها به عنوان دادٔە مادی مستند در شناخت نقش زنان در سـاختار اجتمـاعی ایـل ، مهم و انکارناپذیر است ؛ نقش های به کاررفته روی این سنگ قبرها نیـز متنـوع اسـت و طیفـی از عناصر اجتماعی موجود در جامعۀ ایلی را بازتاب می دهد.
آنچـه بیشتر از سایر فعالیت های مهم زندگی ایلی زنان کرد بر سنگ قبـر آنـان در منطقـه بـه یادگـار مانده و در گزارش سیاحان مختلفـی ذکـر شـده اسـت اتحـاد زنـان در فعالیـت هـای اقتصـادی (گله داری ، قالی بافی ، رستن نخ های پشمی و مویی ) است (تصویر ٢).