چکیده:
کارکرد و نقش تاریخی جامعة روستایی ژرفتـر و گسـتردهتـر از فرهنـگ کشـاورزی و عرضة مازاد تولید و نیروی انسانی به بخشهای شهری، صنعتی، هنری و تجاری اسـت. در حوزة کشاورزی، فرآیندهای عمقیشدن کشت و اکتشافات و اختراعات مربوط به آن معلول سرشت ارزشمند جامعة روستایی است. ایـن پـژوهش بـا اسـتفاده از روشهـای اسنادی و پیمایشی اجرا شد. از میان حدود 3000 کتاب و گزارش علمـی و پژوهشـی، سیصد منبع با همکاری دانشجویان ارشد توسـعة روسـتایی مـرور و مقولـهبنـدی شـد. نگارنده با استفاده از دادههای پیمایشی و آمارهای نمونـهای، بـه تحلیـل شـاخصهـای روستایی و کشاورزی پرداخته است. یافتهها نشان میدهد که در طول دهة اول انقـلاب و در پی توسعة مشارکتی، استانداردهای زیستی بسیاری از روسـتاها و منـاطق محـروم افزایش یافته، میزان مرگومیر اطفال کاهش پیدا کرده و سـطح برخـورداری و آگـاهی روستاییان بالا رفته است، اما در پی بخشیشدن ساختار توسعة روستایی، که دیرزمـانی تا سطح وزارتخانه ارتقا یافته بود، بسیاری از شاخصهای توسعه در دو دهة اخیـر سـیر نزولی داشته است. باوجوداین، جوامع روستاییای که 38/5 درصد اراضی زراعی دارنـد، بیش از 50 درصد محصولات غذایی و 70 درصد محصولات کاربردی را تولید میکنند. ازآنجاکه توسعة روستایی و رشد کشاورزی دو روی یک سکهاند، پیشـرفت هـمزمـان وتوامان جوامع روستایی و کشاورزی و کاهش حاشیهنشینی شهری در گرو تحقق اصول راهبردی حمایتگرایی نوین قرین موفقیت خواهد بود. ازطـرف دیگـر، نسـبت متوسـط درآمد خانوار روستایی، از 60 درصد در سال 1391، به 56 درصـد در سـالهـای اخیـر تنزل یافته است. افزایش ضریب انگل و روند فزایندة نابرابری بـین جوامـع روسـتایی و شهری هم در افزایش سوءتغذیه و بیماری و شتاب حاشیهگزینی موثر است. درنتیجـه، ضروریترین راهکار جهت تعدیل طغیان حاشـیه علیـه مـتن، بازگشـت بـه اجتماعـات محلی و ایجاد نهاد هماهنگی و مدیریت توسعة روستایی است. این مقاله بـه شـرح چگونگی و فرآیند چنین کوششی میپردازد.
The function and historical role of the rural community is more extensive than agricultural culture and the supplying surplus production and manpower to urban, industrial, artistic and commercial sectors. In the field of agriculture, the processes of Intensification cultivation and discoveries and inventions associated with them have an effect on the valuable nature of the rural community. This research was carried out using documentary and survey sources. Of the nearly 3,000 books and scientific and research reports, three hundred sources have been reviewed and categorized with the help of M.A students of rural development. The author used survey data and sample statistics for analysis of rural and agricultural indicators. The results indicate that during the first decade after the victory of the Islamic Revolution and due to participatory development, the living standards of many villages increased, child mortality rates went down, and the level of welfare and awareness of the villagers rose, but the sectorization of rural development, has led many development indicators to decline over the past two decades. However, rural communities, have 38.5% of agricultural land, produce more than fifty percent of food products and seventy percent of agricultural products. Since rural development and agricultural growth are two side of a coin, the simultaneous development of rural and agricultural communities and the reduction of urban marginalization following the realization of the strategic principles of modern protectionism will be a success. Decrease of income and welfare levels among rural communities, which is decrease from 60% in 2012 to 56% in recent years, has led to increase of parasitic situation and deepening of inequalities between rural and urban communities, both led to rise of malnutrition, disease and rapid marginalization. The best way to moderate the marginalization of the text is to return to local communities and create a rural development ministry.
خلاصه ماشینی:
فعالیت های توسعه محور، ازقبیل گسترش ارتباطات و تعاملات ، افزایش دسترسی ها، بسط تأمین اجتماعی و همگانی شدن بیمه های درمانی ، میزان امید به زندگی را بـه ٧٢ سال رساند و سبب عمومیت یافتن خانوادٔە هسته ای و اشاعة میـل بـه ارتقـای اجتمـاعی در میان زنان و دختران روستایی شد (زنجانی ، ١٣٩٠؛ میرزایی و همکـاران ، ١٣٩٦؛ ازکیـا، ١٣٩٠؛ وثوقی ، ١٣٧٤؛ رستمی و ابراهیم پـور، ١٣٩٣)، امـا ناهمـاهنگی و ضـعف سـاختاری در فرآینـد کنونی توسعة روستایی ، بخش کشاورزی را تحت تأثیر قرار داد.
مسائل شناسایی شده عبارتند از: - بحران هویت وجودشناختی جامعة روستایی ؛ - ساختار کم کارآمد سازمان های اداری ؛ - ضعف بنیان های نظری و سلطة خودبزرگ بینی در تعاریف غربی توسعه ؛ - سیاست رشدنگر و محصول محور در کوتاه مدت و کمیت نگری افراطی ؛ - ضعف مشارکت فعال نهادی ؛ - ابهام چشم انداز افق ١٠، ٢٠ و ٥٠ ساله و تمرکز جمعیتی در مناطق حاشیة شهرها؛ - ضعف بازتعریف اجتماعی شدن مدلول هایی مانند سرزمین گرایی ، پویش فرهنگی ، تراکم اخلاقی ؛ - گسست مدیریت گذار دوم فرهنگی و اجتماعی ، انتقال دقیق و صحیح خمیرمایه های فرهنگ اجتماع تاریخی مانند شادی ، آگاهی ، آرامش ، رهایی ، شجاعت ، اعتمادبه نفس ، خانواده ، کارآفرینی ، دانش تاریخی ؛ 2 - ضعف کشاورزی روستاپایه و دهقان محور در ٤٥٠٠٠ روستای کشور.
21 در سال های اخیر، که این گونه طرح ها در دورترین روستاهای تایلند، ویتنام و لائوس اشاعه یافته اند، در کشور تایلند نهادی با عنوان دپارتمان توسعة محلی ١ زیرنظر نخست وزیر ایجاد شده و با بیش از یکصدهزار نفر کارشناس و تسهیلگر از هزاران طرح حمایت می کند و برای ده ها هزارنفر در مناطق روستایی اشتغال فراهم کرده است .