چکیده:
در رویکرد دینی، مبتلا شدن انسان به انواع ابتلائات عینی و ذهنی که لازمه زندگی مادی و
میدانی برای بروز انتخاب مختارانة انسان در دایره تکالیف است؛ میتواند برای انسان مصیبت
ایجاد کرده و او را در راه نیل به سعادت دچار چالش نماید. با وجود ارتباط مستقیم بین
سطوح معرفتی و مصیبتانگاری حوادث، انسان در هر شانی از شئون اعتقادی، به هنگام
مواجهه با مصائب نیازمند تسکین دهندة درونی و بیرونی است؛ چرا که به این ترتیب ضمن
کسب آرامش نه تنها در برون رفت از مشکلات در مدار واقع بینی قرار میگیرد بلکه تسلی
مبتنی بر پشتوانههای معرفتی، طی کردن مسیر تکامل همراه با نشاط را برای انسان بیش از پیش
فراهم می کند. بر این اساس و با توجه به نقش و اهمیت تسلی انسان به خود در هنگام بروز
مصائب و در گام بعدی در آرامشبخشی و همراهی افراد با یکدیگر و اثرات و پیامدهایی که
این همدلی میتواند در کوتاه مدت و دراز مدت بر افراد مختلف خانواده و جامعه داشته
باشد.
در این تحقیق سعی شده است که با جستجو در آیات و روایات به بررسی عواملی که سبب
ایجاد مصیبت و مصیبت انگاری گشته و مبانی تسلی حقیقی و چگونگی عمقبخشی به این
مفهوم ارزشی پرداخته شود. نتیجه این جستجو و تحقیق، از سویی نشاندهنده توجه آموزههای
اسلامی بر تسلیتدادن و تسلیتیافتن همراه با بیان راهکارهای آن است که پیامدهای آن نظیر
همراهی و انسجام افراد با یکدیگر در جامعه اسلامی را بدنبال میآورد و از سویی دیگر این
مطلب مهم را خاطر نشان میسازد که همدردی و تسلای واقعی فقط در سایه ایمان به خدا و
اعتقاد به روز جزا و تخلق به صفات پسندیده اخلاقی پدید میآید و موثر و ماندگار میگردد.
خلاصه ماشینی:
با وجود ارتباط مستقیم بین سطوح معرفتی و مصیبتانگاری حوادث، انسان در هر شأنی از شئون اعتقادی، به هنگام مواجهه با مصائب نیازمند تسکین دهندة درونی و بیرونی است؛ چرا که به این ترتیب ضمن کسب آرامش نه تنها در برون رفت از مشکلات در مدار واقع بینی قرار میگیرد بلکه تسلی مبتنی بر پشتوانههای معرفتی، طی کردن مسیر تکامل همراه با نشاط را برای انسان بیش از پیش فراهم می کند.
علامه جوادی آملی در تشریح سطح مصیبتزدگی میگوید «البته نامگذاري مصيبت و تلخيِ صبر و ساير عناوين مطروح در اين مبحث براي مبتديان فنّ اخلاق است؛ و گرنه براي سالكان واصل كه امانت بودن همه چيز مشهود آنان است؛ زوال هيچ چيزي مصيبت مصطلح نيست تا صبري را در پي داشته و اجري را مستلزم شود» (جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء ج7، ص/ 675 ، 1378) با این وجود، در شکل کلی افراد جامعه اسلامی در هر سطح و طبقهای مبتلا به تأثیر تزاحمات مختلف بوده و نیاز به تسکین دهندهای مطمئن و با دوام دارند موضوع پژوهشی تسلیت بر مصیبت مؤمنان، بدنبال آنست تا به سوالاتی از جمله، در زندگی مؤمنانه چگونه می توان بر مصیبت تسلی یافت؟ و نسبت ظهور و بروز تسلی خداوند با عمل انسان چگونه است؟ و همچنین قرآن کریم در هنگام بروز مصائب چگونه به مؤمنان تسلی دادهاست؟ می باشد.