چکیده:
در این مقاله با بررسی گسترده تحقیقات انجام شده در زمینه نظم اجتماعی و خشونت در ورزش ومطالعه نظریه های گوناگون جامعه شناسی مرتبط با این دو پدیده اجتماعی مدل نظری حاصل از مجموعه این بررسی ها و مطالعات ارائه شده است . این مدل میتواند بعنوان یک مبنای علمی توسط روش های گوناگون کمی و کیفی مورد ارزیابی قرار گیرد . روش تحقیق مطالعه گسترده کتابخانه ای است که هم در برگیرنده تحقیقات تجربی و هم شامل نظریه های اندیشمندان در این دو حوزه می باشد. مقصود از نظم اجتماعی در این مقاله منحصرا نظم انسجامی یا درونی است که افراد بدون اجبار و کنترل بیرونی به آن پایبند هستند و خشونت در ورزش نیز به خشونتهای کلامی و رفتاری و فیزیکی منحصر شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد عوامل تاثیر گذار بر خشونت در ورزش شامل احساس ناامنی . احساس بی عدالتی . کاهش مشارکت اجتماعی . خانواده گرایی و ضعف باورهای دینی و اخلاقی است . این عوامل در مجموع بر مولفه های خشونت در ورزش شامل تاثیرات منفی رسانه ها حساسیت نسبت به نتایج مسابقات . اشتباهات داوران و رفتار تماشاچیان تاثیر گذاشته و آنها را تضعیف یا تقویت میکنند. مدل نظری تحقیق میتواند بعنوان یک الگو با تاکید بر شش متغیر مستقل همراه با متغیر های زمینه ای و مولفه هایی که از مطالعات پیشین در این زمینه استخراج شده است مورد آزمون قرار گیرد . آنچه حائز اهمیت است اینکه ترکیب عوامل مرتبط با افراد بعنوان تماشاچیان و میزان حساسیت آنها نسبت به نتیجه بازی با اشتباهات داوران و اثرات منفی رسانه های ورزشی به خشونت در ورزش می انجامد اما لزوما در تمامی موارد ادعای اثر گذاری همه آنها وجود ندارد بلکه در مواردی یک عامل نیز به تنهایی میتواند در ایجاد خشونت در ورزش موثر واقع شده و آنرا ایجاد نماید . از سوی دیگر نظم اجتماعی نیز خود تحت تاثیر عوامل شش گانه ذکر شده است و از طریق همین عوامل با خشونت در ورزش پیوند میخورد و در نهایت میتوان گفت بین این دو پدیده رابطه معناداری حاکم است به گونه ای که اگر در جامعه عوامل تقویت کننده نظم اجتماعی نقش خود را بخوبی ایفا کنند می توان انتظار داشت که ماهیت و میزان خشونت های ورزشی نیز تغییر کند.
خلاصه ماشینی:
شیانی )١٣٨٤( در جمع بندی پژوهش خود با عنوان «فقر، محرومیت و شهروندی در ایران » به این نتیجـه مـیرسـد که فقر و محرومیت باعث میشود تا افراد فقیر و محروم جامعـه احسـاس نـاامنی کننـد زیـرا فقـر و محرومیت انتخاب را محدود کرده و فرصت ها را کاهش میدهد و میتوان گفت فقر و محرومیت زمینه ساز اعمال خشونت بر علیه دیگران میشـود و در عـین حـال احسـاس نـاامنی اثـری منفـی بـر شکل گیری نظم اجتماعی دارد.
بر اساس این پژوهش باورهای اخلاقی و مشارکت اجتماعی نقش مهمی در شکل گیری نظم اجتماعی دارند از جمله مسائل مهمی که به ویژه در دو دهه ی اخیر مورد توجه اندیشمندان اجتماعی و جامعه شناسان قرار گرفته ، بررسی و تبیین رویدادها و حوادث خشونت بار مربوط به مسابقات ورزشی است .
کـاظمی و دیگران )١٣٨٨( در جمع بندی پژوهش خود تحت عنوان «شهر بیانضباط و محدودیت های ظهـور شهروندی در ایران » بر این باورند یکی از مهمترین معضلات شهر تهران این است کـه هـم گـام بـا شکل گیری نظام های مدرن ، باورهای اخلاقی و هنجارهای مرتبط با نظام شهروندی در آن نهادینـه نشده است ، محسنی تبریزی )١٣٧٩( در جمـع بنـدی پـژوهش خـود تحـت عنـوان «مبـانی نظـری و تجربی واندالیسم ، مطالعه موردی شهر تهران » نشان میدهد که عوامل مهم تأثیرگذار بر این پدیـده در شهر تهران عبارتند از: احساس بیعدالتی، اختلال و نابسامانی در شرایط خانوادگی و تحصـیلی که این موارد رضایت فرد از زندگی را تحت تأثیر قـرار داده و احسـاس پرخاشـگری و رفتارهـای ضداجتماعی را در آنها تقویت میکند.