چکیده:
یکی از شیوه های پیشگیری از جرم خطا و مجازات مجرمین وخطاکاران زندان است.آن گونه که از متون تاریخی معتبر بر می آید،با توجه به وضعیت سیاسی و اجتماعی صدر اسلام، در زمان رسول خدا(ص) زندان به معنای اصطلاحی رایجش وجود نداشته است . بنابراین سؤال اصلی این است که با توجه به این واقعیت، آیا می توان برای مشروعیت زندان به آیات قرآن استناد کرد یا نه؟ اگر پاسخ مثبت است،کدام آیات بر این مشروعیت دلالت می کنند و دلالتشان چگونه قابل اثبات است؟در این مقاله کوشیده شده است با کمک آیات وروایات معتبر و تفاسیر مرتبط پاسخی روشن و واضح در مورد «مشروعیت زندان» به دست آید.بدین منظور، دیرینه ی زندان در جامعه ی اسلامی مورد بحث گرفته است؛ سپس ضمن مطالعه و بررسی آیات مرتبط و استناد به شواهد قرآنی، روایات معتبر و دیدگاه مفسرین اهل تشیع و تسنن، نظریه ای قابل اثبات ارائه گشته و پاسخی متقن و مستدل به مسئله داده شده است.
خلاصه ماشینی:
"الف)روایات:در اینجا،روایتهای مختلف در مورد آیهی مذکور،گزارش داده میشود: 1)بحرانی(1363،ج 1،ص 509)گفته است:دربارۀ شهادت در آیه 106 از سوره مائده،از امام صادق(ع)سئوال شد،آن حضرت در پاسخ فرمود:اگر کسی از مسلمانان در حال سفر از دنیا رفت،دو نفر شاهد عادل مسلمان بر وصیت او شهادت بدهند،و اگر دو شاهد عادل پیدا نشد،دو نفر بیگانه که قرآن میخوانند را به عنوان شاهد بپذیرد و آن دو را تا بعد از نماز عصر حبس نمایید.
6)ابن قیم جوزیه(1381،صص 205 و 213)در پاسخ به کسانی که ادعای نسخ حکم آیه را داشتهاند و همچنین کسانی که گفتهاند،حکم آیه با اصول و قیاس مخالفت دارد، میگوید:«این که آنها میگویند شاهد را نمیتوان حبس کرد،باید گفت که منظور از حبس در اینجا زندان نیست که گناهکار با آن کیفر میشود،بلکه منظور این است که آن دو را تا بعد از نماز عصر برای سوگند یاد کردن نگاه دارید.
» منافاتی وجود دارد و آیا آیهی«جلد»ناسخ حکم «فامسکوهن فی البیوت» نیست؟ 4)آیا میتوان بین حبس تعزیری و جلد-صد تازیانه-به عنوان حد،جمع کرد؟ 5)آیا حبس در خانه،که مفاد آیهی 15 سورهی نساء است،به وسیله حکم رجم- سنگسار کردن-که در زنای محصنه با سنت قطعی ثابت شده است،منسوخ گردیده است یا خیر؟ 6)میبینیم که در آیهی 15 سورهی نساء،مدت حبس مشخص نشده و منوط به دو شرط گردیده است:تا زمان مرگ یا این که خداوند راهی را مقابل آنها قرار دهد- یجعل الله لهن سبیلا -منظور از سبیل چیست؟آیا«جلد»و«رجم»است یا چیز دیگری است که به سود آنها باشد و یا منظور توبه و سالخوردگی و ازدواج و..."