چکیده:
در سالهای گذشته اقدامات زیادی در زمینه بهسازی و نوسازی بافتهای ناکا رآمد میانی (فرسوده) در
شهر تهران انجام گرفته است. یکی از نکات مهم در بستر این اقدامات» افزایش ظرفیت جمعیت پذیری در
این بافتها بوده است. به طوری که هر چند در فرآیند بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده طی سالهای
اخیرء بخشی از واحدهای غیرمقاوم محلات مرکزی و میانی شهر تخریب و نوسازی شده است؛ اما این
فرایند با آزادسازی زمین برای تامین سطوح خدماتی مورد نیاز محلات همراه نبوده و تشویق نوسازی از
طریق واگذاری تراکم مازاه» موجب افزایش واحدهای مسکونی و ظرفیت جمعیتپذیری این محدودهها
شده است.
یکی از مناطقی که روندهای نوسازی و مسائل ناشی از آن در سالهای گذشته بسیار محسوس است؛ منطقه
10 شهر تهران میباشد. این پژوهش با هدف آسیب شناسی نتایج سیاستها و اقدامات بهسازی و نوسازی
بافت فرسوده در منطقه ۱۰ تلاش کرده با ارائه شواهد مشخصی» آثار نامطلوب و تهدیدهای احتمالی را در
این زمینه شناسایی کرده تا نتایج آن بتواند مبنای مناسبی را برای اصلاح سیاستها و اقدامات کنونی
مدیریت شهری ارائه نماید.
دادهها در این پژوهش با روش اسنادی برای تدوین پیشینه نظری موضوع و استخراج اطلاعات و دادههای
فضایی و توصیفی گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد هر چند که در اثر سیاستها و
اقدامات بهسازی و نوسازی» حدود ۵۱ درصد قطعات فرسوده در سطح منطقه ۱۰ نوسازی شده و در کنار
آن برخی از زیرساختهای خدماتی نیز در منطقه بهبود پیدا کرده اما شواهد حاکی از این است که کانون
توجه سیاستها و اقدامات نوسازی» بر نوسازی مسکن متمرکز بوده و فرایند اقدامات به ارتقای کیفیت
محیطی (زیست) منطقه در ابعاد و عرصههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و خدمات شهری منجر
نشده است. این در حالی است که میزان کمبود سرانهها و سطوح خدماتی در منطقه ۱۰ (۱۵۰ هکتار) بسیار
بیشتر از میزان سطوح خدماتی موجود (۶۶ هکتار) بوده و شیوه کنونی نوسازی به صورت احداث حداقل
چهار واحد مسکونی جدید در برابر یک واحد تخریب شده» نه تنها کمبودهای خدماتی را به مراتب تشدید
کرده بلکه با افزایش روز افزون جمعیت و تعداد واحدهای مسکونی، کیفیت زندگی و میزان تاب آوری
در منطقه را با چالشهای اساسی مواجه کرده است.
خلاصه ماشینی:
نتایج پژوهش نشان میدهد هر چند که در اثر سیاستها و اقدامات بهسازی و نوسازی، حدود 51 درصد قطعات فرسوده در سطح منطقه 10 نوسازی شده و در کنار آن برخی از زیرساختهای خدماتی نیز در منطقه بهبود پیدا کرده اما شواهد حاکی از این است که کانون توجه سیاستها و اقدامات نوسازی، بر نوسازی مسکن متمرکز بوده و فرایند اقدامات به ارتقای کیفیت محیطی (زیست) منطقه در ابعاد و عرصههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و خدمات شهری منجر نشده است.
ــ بررسی سیر رویکردها و اقدامات شهرداری تهران در ارتقای بافتهای فرسوده و ناکارآمد نشان میدهد که به ابعاد چند وجهی این بافتها توجه نشده و به ویژه از دهه 80 که سیاستها و اقدامات بهسازی و نوسازی در اولویت قرار گرفته اند، یک رویکرد یکپارچه در این زمینه وجود نداشته است.
) در منطقه 10 وجود 427070 هکتار بافت ناکارآمد از گونه فرسوده که حدود 53 درصد مساحت منطقه را شامل میشود، موجب افزایش شدت سیاستها و اقدامات بهسازی و نوسازی بافت در سالهای گذشته شده که در اثر این اقدامات از جمله تراکمهای تشویقی، روند افزایش تراکم جمعیتی و ساختمانی در آن مشهود است.
هر چند در اثر این اقدامات حدود 51 درصد قطعات فرسوده نوسازی شده و همچنین برخی زیرساختهای خدماتی نیز در سالهای گذشته در منطقه بهبود پیدا کرده اما کانون توجه سیاستها و اقدامات نوسازی، بر نوسازی مسکن متمرکز بوده و توسعه همه جانبه در عرصههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و خدمات شهری به منظور ارتقاء کیفیت محیطی (زیست) شکل نگرفته است.